«Καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γενήσει αὐτοῦ χαρήσονται».
ά τῆς συλλήψεως καί τῆς γεννήσεως τοῦ Ἰωάννου διηγεῖται μέ ἀρκετές λεπτομέρειες ὁ Εὐαγγε-λιστής Λουκᾶς. (α´, 5-25 καί 57-80)
Ὁ Ζαχαρίας καί ἡ Ἐλισάβετ «ἦσαν δίκαιοι ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι». Εἶχαν φθάσει καί οἱ δύο σέ προχωρημένη ἡλικία, ἀλλά ἐπειδή ἡ Ἐλισάβετ ἦταν στεῖρα, δὲν εἶχαν ἀποκτήσει παιδί, καίτοι πολύ εἶχαν προσευχηθεῖ γι' αὐτό.
Ὁ Ζαχαρίας, πού ἦταν ἱερεύς, ὅταν ἐφημέρευε στόν ναό τῶν Ἱεροσολύμων, εἶδε ἄγγελον Κυρίου μέσα στό θυσιαστήριο κατά τήν ὥρα τοῦ θυμιάματος, ἐνῶ πλῆθος λαοῦ ἔξω προσευχόταν. Ἄκουσε δέ τόν ἄγγελο νά τοῦ λέει: «Ζαχαρία, οἱ παρακλήσεις σου εἰσακούσθηκαν. Ἡ στεῖρα σύζυγός σου Ἐλισάβετ θά γεννήσει υἱόν πού θά ὀνομασθεῖ Ἰωάννης καί θά δώσει μεγάλη χαρά καί ἀγαλλίαση, ὄχι μόνο σέ σᾶς τούς γονεῖς του, ἀλλά καί σέ ἄλλους πολλούς. Τοῦτο δέ, διότι θά εἶναι μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, θά εἶναι πλήρης ἀπό τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐνῶ ἀκόμη θά εὑρίσκεται στήν κοιλία τῆς μητέρας του, καί θά ἐπιστρέψει πολλούς ἀπό τούς υἱούς τοῦ Ἰσραήλ πρός τόν Κύριον καί Θεόν τους». Ὁ Ζαχαρίας «ἔντρομος γενόμενος καὶ πλήρης ἐκπλήξεως» ρώτησε τόν Ἄγγελο: «Κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο;» δηλ. μέ ποιό τρόπο θά βεβαιωθῶ γι' αὐτό πού μου μιλᾶς; Γιατί ἐγώ εἶμαι γέρων καί ἡ γυναίκα μου κι αὐτή εἶναι ἡλικιωμένη.
Ὁ Ἄγγελος τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι εἶναι ὁ Γαβριήλ καί ἔχει ἀποσταλεῖ ἀπό τόν Θεό νά τοῦ διαμηνύσει τίς εὐχάριστες αὐτές εἰδήσεις.
Ὁ Ζαχαρίας ἐσκίρτησε ἀπό τήν χαρά του, ἀλλά καί δυσπίστησε. Ὁ παλαιός ἐκεῖνος πόθος νά ἀποκτήσει παιδί ξύπνησε μέσα του, ἀλλά τήν πραγματοποίησή του τήν ἔβλεπε δύσκολη. Ἡ Ἐλισάβετ εἶχε στεγνώσει ἀπό τήν γεροντική ἡλικία, πῶς, λοιπόν, μποροῦσε νά παραχθεῖ βλαστός;
Παρά τήν δυσπιστία τοῦ Ζαχαρία ἡ βουλή τοῦ Θεοῦ δέν ματαιώθηκε. Ὅμως ὁ Ζαχαρίας δέχθηκε κάποια ποινή. Ὁ ἄγγελος Γαβριήλ τοῦ ἀνακοίνωσε ὅτι, ἕως ὅτου γεννηθεῖ τό παιδί, δέν θά μπορεῖ νά ὁμιλεῖ, θά εἶναι ἄλαλος.
Ἐν τῶ μεταξύ ὁ λαός περίμενε ἔξω καί ἄρχισε νά ἀνησυχεῖ γιά τήν ἀργοπορία του. Ὅταν παρουσιάσθηκε, προσπάθησε μέ νοήματα νά δώσει νά καταλάβουν ὅτι ἔχασε τήν φωνή του. Ὅταν τό ζεῦγος ἐπέστρεψε στήν Ὀρεινή, στήν πατρίδα τους, ἡ Ἐλισάβετ συνέλαβε καί ἀπό τήν ἐντροπή της τούς πρώτους μῆνες «περιέκρυβε» τήν ἐγκυμοσύνη της. Στούς ἐννέα μῆνες ἐγέννησε υἱόν καί τό γεγονός προκάλεσε σέ ὅλους ἔκπληξη καί τούς γέμισε μέ ἀπερίγραπτη χαρά. Ὁ Ζαχαρίας εἶχε ἐπί πλέον ἕναν ἄλλο λόγο νά χαίρεται, τό ὅτι θά εὕρισκε ξανά τήν λαλιά τοῦ.
Στίς ὀκτώ ἡμερες, μετά τήν τελετή τῆς περιτομῆς τοῦ παιδιοῦ, ἄρχισε ἡ συζήτηση μεταξύ τῶν συγγενών γιά τό ὄνομα πού θά δοθεῖ. Ὅλοι περίμεναν νά ἀκούσουν τό ὄνομα Ζαχαρίας, σύμφωνα μέ τήν συνήθεια πού εἶχαν τότε οἱ Ἑβραῖοι. Ἡ Ἐλισάβετ εἶχε ἀντίρρηση καί πρότεινε τό ὄνομα Ἰωάννης. Ἀλλά οἱ συγγενεῖς ἐξέφραζαν τήν ἀπορία καί τήν δυσαρέσκεια ὅτι κανείς στήν συγγένειά τους δέν εἶχε τό όνομα αὐτό. Τότε μέ νοήματα, γιατί ὁ Ζαχαρίας ἦταν καί κουφός, τόν ρώτησαν γιά τό θέμα αὐτό. Ἐκεῖνος ζήτησε ἕνα πινακίδιο καί ἔγραψε: «Ἰωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ», ποὺ σημαίνει «πλήρης χάριτος» ἢ «ᾧ Κύριος ἵλεως ἐστί». Καί ἀμέσως λύθηκε ἡ γλώσσα του καί ἄρχισε νά δοξολογεῖ τόν Θεό. Ἡ δοξολογική αὐτή προσευχή τοῦ Ζαχαρία ἀναφέρεται ἀπό τόν Λουκᾶ στό τέλος τοῦ α´ κεφαλαίου τοῦ Εὐαγγελίου του, ( στίχοι 68-80). Λόγω δέ τῆς μορφῆς καί τοῦ περιεχομένου της χαρακτηρίζεται ὡς «ἡ τελευταία προφητεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί ἡ πρώτη τῆς Καινῆς».
Στήν ὠδή αὐτή ὁ Ζαχαρίας λέει τά ἑξῆς:
«Ἄς εἶναι εὐλογημένος καί δοξασμένος ὁ ἀληθινός Θεός καί προστάτης τοῦ Ἰσραήλ, διότι ἐπεσκέφθη τόν λαόν του καί πραγματοποίησε τήν ἀπελευθέρωση αὐτοῦ ἀπό τούς διαφόρους ἐχθρούς του. Καί πρός χάρη ἡμῶν ὕψωσε δύναμη ἀκαταγώνιστη γιά τήν σωτηρία μας, διότι ηὐδόκησε νά γεννηθεῖ ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου εἰς τήν οἰκογένειαν τοῦ Δαβίδ τοῦ δούλου του. Ὅπως ἀκριβῶς εἶχε λαλήσει καί ὑποσχεθεῖ μέ τό στόμα τῶν Ἁγίων, τῶν διά μέσου τῶν αἰώνων προφητῶν του, πραγματοποιεῖ σωτηρίαν ἀπό τούς ἐχθρούς μας καί ἀπό τό χέρι ὅλων τῶν ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν, πού μᾶς μισοῦν, διά νά ἐλεήσει ἔτσι τούς πατέρας μας πού περιμένουν κάτω εἰς τόν Ἅδην τόν Λυτρωτή καί διά νά ἐνθυμηθεῖ καί ἐκπληρώσει τήν ἁγίαν διαθήκην του, τήν ἔνορκη δηλ. διαβεβαίωση, τήν ὁποίαν ἔκαμε εἰς τόν πατέρα μᾶς τόν Ἀβραάμ νά μᾶς δώσει καί νά μᾶς ἀξιώσει, χωρίς φόβον καί λυτρωμένοι ἀπό τούς ἐχθρούς μας, νά τόν λατρεύουμε καί νά τόν προσκυνοῦμε ὅλες τίς ἡμέρες τῆς ζωῆς μας μέ ἁγιότητα καρδίας καί μέ ἐνάρετο βίο.
Καί σύ, παιδίον, θά ἀναδειχθεῖς καί θά ὀνομασθεῖς προφήτης τοῦ Ὑψί-στου. Διότι θά προηγηθεῖς ἀπό τόν Θεάνθρωπον Λυτρωτήν, διά νά προετοιμάσεις τούς δρόμους τοῦ ἔργου Του, δηλ. νά προπαρασκευάσεις τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων διά τήν ὑποδοχήν του καί νά γνωστοποιήσεις στόν λαό του τήν σωτηρία,τήν ὁποία θά τούς προσφέρει συγχωρώντας τίς ἁμαρτίες τους. Καί τοῦτο ὄχι διά τά ἐνάρετα ἔργα μας, ἀλλά διά τά γεμάτα ἄπειρο ἔλεος καί συμπάθεια σπλάχνα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Καί ἕνεκα ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς εὐσπλαχνίας μᾶς ἐπισκέφθηκε θεία ἀνατολή ἀπό τόν οὐρανό, ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, δηλ. ὁ Χριστός, διά νά φωτίσει ἐκείνους, πού ἀπελπισμένοι δοῦλοι εἶναι βυθισμένοι εἰς τό σκότος τῆς πλάνης καί τήν σκιά τοῦ πνευματικοῦ θανάτου, νά κατευθύνει καί νά ἐνισχύει τούς πόδας ἡμῶν, διά νά βαδίσουμε τόν δρόμον πού ὁδηγεῖ εἰς τήν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ καί τήν αἰώνια σωτηρία».
Ὅσοι ἄκουσαν καί εἶδαν αὐτά τά γεγονότα, ἐθαύμασαν καί διηρωτῶντο «τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται», δηλ. τί ἄραγε θά γίνει τό παιδί αὐτό;
Καί τελειώνει ἡ περικοπή μέ τήν φράση: «Τό δέ παιδίον μεγάλωνε σωματικά καί ἐνεδυναμώνετο πνευματικά».
