«Χαῖρε, δι’ ἧς ἐλύθη παράβασις·Χαῖρε, δι’ ἧς ἠνοίχθη παράδεισος»
Ἀκάθιστος Ὕμνος, Ἀγαπητοί μου, εἶναι μία ἱστορία μέ μεγάλο ἐνδιαφέρον. Ἀφορᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ἀναφέρεται στό σπουδαιότερο θέμα, στό θέμα τῆς ἁμαρτίας καί τῆς σωτηρίας μας.
Ὅπως δέν ὑπάρχει ὀργανισμός χωρίς μικρόβια, ἔτσι δέν ὑπάρχει καί ψυχή χωρίς ἁμαρτίες. Καί ὅπως ὁ ἥλιος ἀνατέλλει καί ρίχνει τίς ἀκτῖνες του γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἔτσι καί ὁ Χριστός, ὁ ἥλιος τῆς σωτηρίας, ρίχνει τίς σωτηριώδεις ἀκτῖνες του σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους.
Ἁμαρτία καί σωτηρία! Δύο ὄψεις τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς.
Δύο γυναῖκες μέσα στόν Ἀκάθιστο Ὕμνο ἐκροσωποῦν τίς δύο αὐτές πραγματικότητες. Ἡ μία εἶναι ἡ Εὔα, πού ἔγινε τό πρῶτο ὄργανο τῆς ἁμαρτίας.Ἡ ἄλλη εἶναι ἡ Νέα Εὔα, ἡ Παναγία μας, πού ἔγινε τό ὄργανο τῆς σωτηρίας.
Ἡ μέν Εὔα μέ τήν παράβαση τῆς θεϊκῆς ἐντολῆς ὁδήγησε τό ζεῦγος τῶν πρωτοπλάστων, καί ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος, στήν πτώση καί στήν ἔξωση ἀπό τόν Παράδεισο, ἡ δέ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἔσβησε τήν παράβαση καί ξαναάνοιξε τήν πύλη τοῦ Παραδείσου.
Ὅταν ἀκοῦμε τήν λέξη παράβαση, ὁ νοῦς μας πηγαίνει στόν κώδικα ὁδικῆς κυκλοφορίας καί στίς οἰκτρές συνέπειες πού προκαλοῦνται ἀπό τήν παράβαση τῶν κανόνων του.
Κάτι παρόμοιο ὑπῆρξε καί στήν κυκλοφορία τοῦ πρώτου ἀνθρώπου μέσα στόν Παράδεισο. Ὅπως ὅμως ὑπάρχουν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἀγνοοῦν τούς κανόνες τῆς σωστῆς κυκλοφορίας, ἔτσι καί τό πρῶτο ἀνθρώπινο ζευγάρι ἀγνόησε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί ἔκανε παράβαση.
Τά πάντα ἦταν ἐλεύθερα. Μόνο μία ἀπαγορευτική διάταξη ὑπῆρχε τοποθετημένη πάνω σ’ ἕνα δένδρο: «Καί ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεός τῷ Ἀδάμ λέγων· Ἀπό παντός ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ, ἀπό δέ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν, οὐ φάγεσθαι ἀπ’ αὐτοῦ». (Γεν. 2, 16)
Τό ἀποτέλεσμα; Τό εἶχε πεῖ ἐκ τῶν προτέρων ὁ Θεός. Ἀλλά ὁ ἄνθρωπος βάζει τήν λογική του πάνω ἀπό τήν γνώμη, καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὅπως ὁ μεθυσμένος τήν νύχτα τρέχει μέ τό αὐτοκίνητό του καί πέφτει πάνω στό κόκκινο φανάρι καί συγκρούεται καί τσακίζεται καί σκοτώνεται, ἔτσι ἔπαθε καί ὁ ἄνθρωπος.
Μεθυσμένος ἀπό τήν πρόταση τοῦ φιδιοῦ «Διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφθαλμοί καί ἔσεσθε ὡς θεοί», (Γεν.3, 4) μεθυσμένος ἀπό τήν περιέργεια πού ἔκαιγε μέσα του, παρήκουσε τήν ἐντολή καί ἦλθε σέ σύγκρουση μέ τόν Θεό.
Ὁ Θεός εἶχε ἐπισημάνει στόν Ἀδάμ καί στήν Εὕα: «Ἧ δ᾽ ἄν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾽ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». (Γεν. 2, 17)
Ὁ διάβολος ὅμως διαστρεβλώνει τά λόγια τοῦ Θεοῦ.
– Ἀστειεύεσθε, πού θά πεθάνετε; τούς λέγει. Δέν θά πεθάνετε. Ἀντίθετα, ἄν δέν ἀκούσετε τόν Θεό καί φᾶτε ἀπ᾽ αὐτό, θά γίνετε κι ἐσεῖς θεοί.
– Θά πᾶτε στήν κόλαση! λέγει σήμερα ὁ Θεός, ἄν περιφρονεῖτε τίς ἐντολές μου.
– Ἀστειεύεσθε; Ποιά κόλαση; Δέν ὑπάρχει κόλαση, λένε οἱ ἄνθρωποι.Ἐδῶ εἶναι ἡ κόλαση, ἐδῶ καί ὁ παράδεισος.
Τό ἀποτέλεσμα μετά τήν παράβαση ἦλθε. Ὅπως ἡ τροχαία μετά ἀπό κάποια σοβαρή παράβαση μᾶς παίρνει τίς πινακίδες τῆς κυκλοφορίας, ἔτσι καί ὁ Θεός πῆρε πίσω τίς πινακίδες τῆς ἐλεύθερης κυκλοφορίας μέσα στόν παράδεισο, ντύθηκε ὁ ἄνθρωπος τήν στολή τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου καί ἐκδιώχθηκε ἀπό τόν Παράδεισο.
Ἡ πόρτα τοῦ παραδείσου ἔκλεισε ὁρμητικά, ἐξ αἰτίας τῆς ἀπερισκεψίας τοῦ ἀνθρώπου.
Θά ἦταν τραγικό ὅμως ἄν εἴχαμε μείνει ἐκεῖ. Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τό διαλαλεῖ: «Χαῖρε, δι᾽ ἧς ἐλύθη παράβασις· χαῖρε δι᾽ ἧς ἠνοίχθη παράδεισος».
Ἡ παράβαση λύθηκε. Ὁ Παράδεσος ἄνοιξε καί πάλι. Μήπως πλήρωσε ὁ ἄνθρωπος τό πρόστιμο; Ὄχι! τό πλήρωσε ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ὁ Θεός πλήρωσε γιά λογαριασμό τῶν ἀνθρώπων. Ἐκεῖνος, πού σαρκώθηκε ἀπό τήν Παρθένο Θεοτόκο, γι᾽ αὐτό ἦλθε. Γιά νά συντρίψει τίς ἁλυσίδες. Νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας.
Ἄς θυμηθοῦμε τόν Γόρδιο δεσμό. Ἦταν τόσο μπλεγμένος καί τόσο σφικτά δεμένος, ὥστε χέρι ἀνθρώπινο δέ μποροῦσε νά τόν λύσει. Ἕνας τόν ἔλυσε, ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος. Ὕψωσε τό κοφτερό σπαθί του καί χτύπησε δυνατά. Λύθηκε ὁ δεσμός καί ἐκπληρώθηκε ὁ χρησμός γιά τήν κατάκτηση τῆς Ἀσίας.
Γόρδιος δεσμός ἡ ἁμαρτία. Χέρι ἀνθρώπινο δέ μποροῦσε νά τόν λύσει. Ἕνας τόν ἔλυσε.Ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός. Ὕψωσε τόν Σταυρό του, τό κοφτερό αὐτό σπαθί κατά τῆς ἁμαρτίας, καί ἔδωσε ἀποτελεσματικό κτύπημα. Λύθηκε ὁ δεσμός. Λύθηκε ἡ παράβαση. Ἐλευθερώθηκε ὁ ἁμαρτωλός.
Σ᾽ αὐτό βέβαια συνέβαλε καί ἡ Παναγία. Γι᾽ αὐτό ὁ ὑμνογράφος λέγει: «Χαῖρε, δι᾽ ἧς ἐλύθη παράβασις», ἐνῶ σ᾽ ἕνα τροπάριο τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἀκοῦμε: «Χαῖρε, ἡ μοχλούς καί πύλας ἅδου, Δέσποινα, τῷ κόσμῳ σου συντρίψασα».
Ὅπως μερικές πόρτες εἶναι συνδεδεμένες μέ συναγερμό καί ὅταν πᾶς νά τίς ἀνοίξεις χαλάει ὁ κόσμος, ἔτσι καί ὅποιος περνάει ἀπό τήν πύλη τοῦ Παραδείσου, γίνεται ἀγγελικός συναγερμός, οὐράνιο πανηγύρι.
Ὁ Παράδεισος ἄνοιξε. Ἀλλά γιά ποιούς; Γιά ἐκείνους πού δέν κάνουν παράβαση; Ὑπάρχει ὅμως ἄνθρωπος χωρίς παράβαση; Ὅλοι καθημερινά ἁμαρτάνουμε, κάνουμε παραβάσεις.
Ὁ Παράδεισος εἶναι γιά ὅσους διαπράττουν μέν παραβάσεις, ἀλλά ζητοῦν χάρη γιά τίς παραβάσεις τους. Εἴδατε πῶς τρέχουν οἱ παραβάτες ὁδηγοί στήν τροχαία καί παρακαλοῦν νά τούς σβήσουν τήν παράβαση προτοῦ νά τούς σταλεῖ ἡ κλήση;
Ἔτσι κι ἐμεῖς, οἱ ἁμαρτωλοί, παρακαλοῦμε τόν Θεό νά μᾶς σβήσει τά ἁμαρτήματα, προτοῦ νά ἔλθει ἡ κλήση, δηλαδή ἡ ὥρα τοῦ θανάτου. Ὁ Παράδεισος ἀνοίγει μόνο σ᾽ ἐκείνους πού μέ μετάνοια ζητοῦν τήν χάρη τοῦ Θεοῦ.
Προσοχή ὅμως, γιατί σ᾽ ὅλη αὐτή τήν ὑπόθεση ὑπάρχει ἕνας κίνδυνος. Εἶναι ἡ ἀμέλεια, ἡ ἀδιαφορία.
Ἄν σέ κάποιον χρωστᾶμε ἕνα μεγάλο χρηματικό ποσό καί μᾶς ποῦν πώς μέχρι τήν τάδε τοῦ μηνός, ἄν ὑποβάλλουμε αἴτηση χάριτος, θά μᾶς χαρισθεῖ τό χρέος, τότε θά ἀδιαφορήσουμε; Ἀσφαλῶς ὄχι. Ἀμέσως θά τρέξουμε. Γιατί ὅμως τώρα, γιά τό θέμα τῆς σωτηρίας μας, ἀδιαφοροῦμε; «Πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας;» (Ἐφ. 2, 3)
«Δέν ἔχω καιρό!» Αὐτή εἶναι ἡ συνηθισμένη μας δικαιολογία πάνω σέ θέματα, ἀπό τά ὁποῖα ἐξαρτᾶται ἡ πνευματική μας πρόοδος καί ἡ σωτηρία μας.
Ἀγαπητοι μου, ἄς προσέξουμε!
Ἡ προθεσμία τελειώνει. Μία ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν μας, μία αἴτηση γιά ἔλεος στό μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως, θά μᾶς χαρίσει τήν ἀπαλλαγή, τό σβήσιμο κάθε παράβασης, τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας, θά ἀνοίξει τήν πύλη τοῦ οὐρανοῦ.
Λοιπόν, δικαιολογεῖται ὁποιαδήποτε ἀναβολή ἤ ἀδιαφορία πάνω στό σοβαρό αὐτό θέμα τῆς σωτηρίας μας;
Ὁ προβληματισμός καί ἡ εὐθύνη γιά τήν τελική ἀπόφαση ἀνήκει προσωπικά στόν καθένα μας.