«Ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἐστι μου ἄξιος».
σημερινή Κυριακή, Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων, εἶναι ἀφιερωμένη στούς ἀναρίθμητους γνωστούς καί ἄγνωστους ἥρωες τοῦ Χριστιανισμοῦ, πού μέ τόν ἱδρώτα καί τό αἷμα τους ἔγραψαν τίς ἐνδοξότερες σελίδες τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας. Ἀκολουθώντας τά βήματα τοῦ Χριστοῦ, σήκωσαν γενναία τόν σταυρό τοῦ πνευματικού ἀγώνα καί τοῦ διωγμοῦ, γιά νά φτάσουν ἀπό τόν Γολγοθά στήν Ἀνάσταση καί νά ἀναδειχθοῦν ἄξιοι τοῦ χριστιανικοῦ ὀνόματος. Ἄνδρες καί γυναῖκες, σφριγηλά νιάτα καί λευκά γηρατειά, Κληρικοί καί λαϊκοί, βασιλεῖς καί στρατιῶτες, ἄρχοντες καί δοῦλοι, σοφοί καί ἀγράμματοι, ἄλλοι μέ τό αἷμα τοῦ μαρτυρίου, ἄλλοι μέ τόν ἱδρώτα τοῦ ἀγώνα καί τῆς ἄσκησης καί ἄλλοι μέ τά δάκρυα τῆς μετανοίας, ἄνοιξαν τίς πύλες τοῦ οὐρανοῦ καί μπῆκαν θριαμβευτές στήν αἰωνιότητα.
Ὅλες αὐτές oἱ μεγάλες, οἱ ἡρωικές, μορφές ὑψώνονται σήμερα μπροστά μας καί γίνονται φάροι πού φωτίζουν τόν δρόμο μας. Τό παράδειγμά τους μᾶς θυμίζει τό μεγάλο χρέος πού ἔχουμε σάν χριστιανοί στόν εἰκοστό πρῶτο αἰώνα. Τό χρέος νά συνεχίσουμε τόν αγώνα ἐκείνων γιά τήν πίστη καί τήν ἀρετή καί νά ξαναζωντανέψουμε μέ τήν ζωή μας τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, ἀποδεικνύοντας ὅτι «Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας».(Ἑβρ. ιγ´, 8)
Ὅπως τόν παλιό καιρό ἔτσι καί τώρα, ὁ δρόμος τοῦ χριστιανού εἶναι ἀνήφορος, εἶναι σταυροφορία. Ὁ σταυρός μένει πάντα τό διακριτικό γνώρισμα αὐτῶν πού ὑπηρετοῦν τήν χριστιανική ἰδέα. Ὄχι μόνο σάν σύμβολο τῆς θυσίας καί τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί σάν ἔκφραση τοῦ ἀνθρώπινου ἀγώνα. Εἶναι ἡ «λυδία λίθος» πού κρίνει τήν γνησιότητα, ἑπομένως καί τήν ἀξία, τῶν παλιών καί σύγχρονων μαθητῶν τοῦ Ἰησοῦ. Ὅ ἀγώνας τοῦ χριστιανοῦ εἶναι ἀγώνας γιά τήν ἀρετή καί τήν ἀλήθεια. Καί εἶναι ὁ πιό δύσκολος, ὁ πιό σκληρός, ἀπό κάθε ἄλλο ἀνθρώπινο ἀγώνα. Τά ὄργανα τοῦ κακοῦ στήνουν πάντα ἐπικίνδυνες παγίδες, βάζουν ἑλκυστικά δολώματα,γιά νά παρασύρουν στήν λάσπη τούς ἀγωνιστές. Καί ὅταν μέ αὐτά δέν φτάσουν στόν σκοπό τους, τότε ὑψώνουν κρεμάλες.
Ἡ πείρα τῆς ζωῆς ἐπιβεβαιώνει σέ κάθε ἐποχή τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Πάντες οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται». (Β´ Τίμ., γ´, 12) Ἡ χριστιανική ζωή δέν εἶναι περίπατος. Ἡ χριστιανική ζωή εἶναι ὀρειβασία. Στήν παράταξη τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχουν θέση οἱ δειλοί. Ἔχουν θέση οἱ ἥρωες πού προτιμοῦν τήν θυσία παρά τήν καλοπέραση, τό καθῆκον παρά τό συμφέρον, τόν θάνατο παρά τόν ἔνοχο συμβιβασμό.
Ἐμεῖς οἱ σημερινοί χριστιανοί πρέπει νά προσέξουμε ἰδιαίτερα αὐτό τό σημεῖο, γιατί ἡ διδασκαλία καί ὁ ἀγώνας μας για τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ συνεχῶς λιγοστεύει καί περιορίζεται, ἀτονεῖ. Ἄν ἀκολουθοῦμε τόν Χριστό, αὐτό τό κάνουμε μόνο καί μόνο γιά νά μᾶς προστατεύει ἀπό τά δυσάρεστα καί τούς πόνους. Στήν ἐπικοινωνία μας μαζί του, μέσω τῆς προσευχῆς, δέν ζητᾶμε τήν παροχή πνευματικῶν ἀγαθῶν, ἀλλά λύσεις στά προβλήματά μας, πού τά πιό πολλά συνδέονται μέ ὑλικές ἀνάγκες καί γήινες ὑποθέσεις. Τοῦ ζητᾶμε ἀπαλλαγή ἀπό τόν πόνο, ἀπό τόν σταυρό. Ξεχνᾶμε ὅμως πώς ὁ Χριστός δέν ἀπαλλάσσει τούς δικούς του ἀπό τόν σταυρό. Τούς δίνει τήν δύναμη νά τόν σηκώσουν. Αὐτό μαρτυρεῖ τό παράδειγμα χιλιάδων Ἁγίων.
Ὅσοι κηρύττουν ἕναν Χριστιανισμό χωρίς θλίψη, χωρίς σταυρό, γιά νά τόν πλησιάζει δῆθεν πιό εὔκολα ὁ σημερινός ἄνθρωπος, τόν νοθεύουν, τόν ἀλλοιώνουν καί τόν διαστρέφουν.
Μιά διευκρίνιση εἶναι ἀναγκαία, ἀφοῦ μιλᾶμε γιά τόν σταυρό τοῦ χριστιανικοῦ ἀγώνα. Ὁ ἀγώνας τοῦ χριστιανοῦ, ὅπως ἄλλωστε κάθε ἀγώνας, δέν ἔχει μόνο νίκες, ἔχει καί ἧττες. Ἅγιος δέν σημαίνει ἀναμάρτητος. Ἀναμάρτητος εἶναι μόνον ὁ Θεός. «Τίς καθαρός ἀπό ρύπου;» ἐρωτᾶ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη καί ἀπαντᾶ: «Ἀλλ᾽ οὐδείς, ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς». (Ἰώβ ιδ´,4) Καί oἱ πιό μεγάλοι ἀνάμεσα στούς Ἁγίους ἔκαναν λάθη. Κάποιος θεολόγος ἔγραψε πώς «ἄν ὑπῆρχε ἕνα βιβλίο πού νά ἀναφέρει τά σφάλματα τῶν Ἁγίων, θά ἦταν πιό διδακτικό ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα πού περιγράφουν τίς ἀρετές τους»,γιατί θά ἔδειχνε πόσο κοντά στόν δικό μας ἀγώνα ἦταν ὁ δικός τους ἀγώνας.
Ἅγιος σημαίνει ἀγωνιστής, πού πληγώνεται, πού πέφτει, ἀλλά σηκώνεται καί συνεχίζει τόν ἀγώνα μέχρι τήν τελική νίκη.
Ἅγιος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος στήν ζωή του ἐφαρμόζει τήν θεϊκή προτροπή: «Ὁσάκις ἂν πέσῃς ἔγειραι, καὶ σωθήσῃ».
Ὁ κόσμος σήμερα, περισσότερο ἀπό ἄλλοτε, ἔχει ἀνάγκη ἀπό τέτοιους Ἁγίους. Ἀπό ἀγωνιστές, πού θά μένουν ἀνυποχώρητοι στήν ἔπαλξη τοῦ χρέους, ἔστω καί ἄν πληγώνονται καί ἄν πέφτουν πρός στιγμήν. Ἄς τό νιώσουμε καλά. Γιά νά ἀνατείλουν καλύτερες ἡμέρες στόν πλανήτη μας θά χρειασθεῖ κάτι πολύ περισσότερο ἀπό τήν εὔκολη εὐσέβεια τῶν πολλῶν, οἱ ὁποῖοι ἀνάβοντας τήν Κυριακή τό κεράκι τους στήν Ἐκκλησία καί δίνοντας τά παλιά ροῦχα τους στήν παραδουλεύτρα νομίζουν ὅτι μέ τόν τρόπο αὐτό ἐξασφαλίζουν τόν Παράδεισο.
Χρειάζεται πολύ ἀγωνία καί μεγάλος ἀγώνας. Μέ μιά λέξη θά χρειαστεῖ ἡ «μαρτυρία», σύγχρονων Μαρτύρων καί Προφητῶν. Ἐκτός ἀπό ἐκείνους πού εἶναι «οἱ χριστιανοί τῆς Κυριακῆς καί τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς» θά χρειαστεῖ καί κάτι ἄλλο. Θά χρειαστοῦν Ἅγιοι.
Γιά νά βρεῖ τόν δρόμο της ἡ ἀνθρωπότητα δέν τῆς χρειάζονται ἀνεμοδεῖχτες. Τῆς χρειάζονται πυξίδες. Μέ ἄλλα λόγια, τῆς χρειάζονται ἄνθρωποι πού, ἄν ὄχι μέ τό αἷμα, τουλάχιστον μέ τόν ἱδρώτα τους, θά δείχνουν τόν δρόμο πού ὁδηγεῖ στόν Θεό.
Ἀναφέρει ἡ Ἱστορία ὅτι ὁ περίφημος ὕπατος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, Κάτων, σέ κανένα δέν ἔδινε τόν τίτλο τοῦ «Ρωμαίου πολίτη» ἄν πρῶτα δέν κοίταζε τά χέρια του. Ἄν ἔβλεπε χέρια ἄσπρα καί μαλακά, δέν παραχωροῦσε αὐτόν τόν τόσο τιμητικό τίτλο. Ἄν ὅμως ἔβλεπε χέρια σκληρά καί ροζιασμένα, ἀμέσως τόν ἀναγνώριζε «Ρωμαῖο πολίτη»,γιατί αὐτά τά χέρια φανέρωναν ἄνθρωπο φιλόπονο καί ἐργατικό.
Ἴσως, μέ ἀλληγορικό ὅμως τρόπο, κάτι παρόμοιο θά κάνει καί ὁ Χριστός καί σέ ἐκείνους πού θά ζητήσουν κάποια μέρα νά γίνουν πολίτες τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Θά κοιτάξει τά χέρια τους. Καί ἄν εἶναι πληγωμένα καί κουρασμένα, χέρια πού φανερώνουν ἀγωνιστές τῆς ἀλήθειας καί τῆς ἀρετῆς, διάπλατα θά ἀνοίξει τίς πύλες τῆς αἰωνιότητας γιά νά τούς δεχθεῖ.
Ἄραγε τά δικά μας χέρια εἶναι χέρια τέτοιων ἀγωνιστῶν πού, κρατώντας γενναία τόν Σταυρό, πολεμοῦν «ἀξίως τοῦ Κυρίου»;
Καιρός εἶναι, Ἀγαπητοί μου, νά προβληματιστοῦμε.