«Εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως».
τήν παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, καί πού εἶναι μία ἀπό τίς ὡραιότερες καί ζωντανότερες παραβολές τοῦ Κυρίου μας, παρουσιάζονται βασικά τρία πρόσωπα, τρία μοντέλα.
* Τό πρῶτο εἶναι μοντέλο ἐγκληματικότητας συνηθισμένο στήν ἐποχή μας, ἡ ὁποία τείνει νά γίνει ἐποχή τοῦ ἐγκλήματος καί τοῦ αἵματος.
* Τό δεύτερο εἶναι μοντέλο ἀδιαφορίας, πιό συνηθισμένο ἀπό τό πρῶτο στήν ἐποχή μας, τό ὁποῖο χαρακτηρίζεται γιά τόν φιλοτομαρισμό καί τόν ἄκρατο ἀτομικισμό.
* Καί τό τρίτο εἶναι μοντέλο ἀγάπης, πού τόσο σπανίζει στήν ἐποχή μας.
Τό πρῶτο μοντέλο τῆς ἐγκληματικότητας, στήν παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, τό ἐκπροσωποῦν οἱ ληστές.
Τό μοντέλο αὐτό ὑπάρχει καί στίς μέρες μας. Εἶναι βέβαια κάπως διαφορετικό, πιό σύγχρονο, πιό μοντέρνο. Ληστές ὑπάρχουν καί σήμερα πάρα πολλοί. Δέν ἔχουν ὅμως τά λημέρια τους στήν ἔρημο ἤ σέ ἀπομακρυσμένες βουνοπλαγιές. Τά ἔχουν μέσα στίς πόλεις, σέ πολυκατοικίες, δίπλα μας, χωρίς ἐμεῖς νά τό ὑποψιαζόμαστε.
Ἡ ὄψη τους δέν εἶναι πάντοτε ἄγρια. Φορᾶνε διάφορες μάσκες. Ἄλλοτε φορᾶνε μάσκες ὑλικές, καί πηγαίνουν ὡς μασκοφόροι γιά νά ληστέψουν τράπεζες καί ταμιευτήρια. Ἄλλοτε φορᾶνε μάσκες πνευματικές καί ἔρχονται ὕπουλα γιά νά ληστέψουν ὄχι πράγματα ὑλικά, ἀλλά θησαυρούς πολύ ἀνώτερους: Ληστεύουν τήν πίστη, ληστεύουν τήν ἠθική, ληστεύουν τά ἰδανικά τοῦ Ἔθνους.
Θύματά τους ἰδιαίτερα οἱ νέοι μας, πού μαγεύονται εὔκολα καί παραδίδονται γιά νά τούς ληστέψουν οἱ ἄθεοι καί οἱ ὑλιστές, καί αὔριο οἱ ἴδιοι νά γίνουν χειρότεροι ληστές καί νά καταντήσουν κακοποιά στοιχεῖα.
Τό δεύτερο μοντέλο, τῆς ἀδιαφορίας, τό ἐκπροσωποῦν οἱ δύο ἄνθρωποι τοῦ ναοῦ, ὁ ἱερέας καί ὁ λευίτης. Ἡ ἀδιαφορία τους εἶναι κλασσική. Περνοῦν καί οἱ δύο, πλησιάζουν, γίνονται μάρτυρες τοῦ φρικτοῦ θέματος, μά παραμένουν ἀπαθεῖς θεατές.
Ἡ ἀδιαφορία μας εἶναι ἡ μεγάλη αἰτία, πού αὐξάνει στίς μέρες μας τό ὑλικό καί τό πνευματικό ἔγκλημα. Ἡ ἀνοχή μας εἶναι ἡ μεγάλη ἐνοχή μας. Οἱ σκέψεις, πού ὁδηγοῦν στήν ἀδιαφορία, σέ τελευταία ἀνάλυση εἶναι σκέψεις ἐγκληματικές. Νά μερικές τέτοιες σκέψεις:
– Τί μέ νοιάζει ἐμένα;
– Ἐγώ θά βγάλω τό φίδι ἀπό τήν τρύπα;
– Ἐγώ θά σώσω τήν κατάσταση;
– Δέν βαριέσαι! Δέν μέ μέλει! Ἄς νοιαστοῦν ἄλλοι ...
Καί ἔτσι μέ τήν ἀδιαφορία μας κάνουμε τούς κακοποιούς νά ὀργιάζουν περισσότερο, τούς ἐγκληματίες νά κινοῦνται πιό ἐλεύθερα, τούς διαφθορεῖς νά διαφθείρουν τήν κοινωνία ἀνενόχλητοι, τούς κράχτες τῆς ἀθεΐας καί τοῦ ὑλισμοῦ νά διακηρύττουν ἐλεύθερα τίς ἰδέες τους.
Ἡ ἀδιαφορία μας εἶναι τό χωράφι στό ὁποῖο φυτρώνουν οἱ σπόροι τοῦ ἐγκλήματος καί τῆς διαφθορᾶς.
Ἀλλά μέσα στήν παραβολή δέν ὑπάρχει μονάχα τό ἀπαίσιο μοντέλο τοῦ ἐγκλήματος, οὔτε μονάχα τό σκοτεινό μοντέλο τῆς ἀδιαφορίας. Ὑπάρχει καί τό φωτεινό μοντέλο τῆς ἀγάπης, τό ὁποῖο ἐκφράζει ὁ Καλός Σαμαρείτης πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τόν Κύριό μας, Ἰησοῦ Χριστό.
Ἄς δοῦμε στήν συνέχεια ποιά εἶναι τά στάδια μέ τά ὁποῖα ἐκφράζεται ἡ ἀγάπη τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου πρός τόν πλησίον του. «Καί ἰδών αὐτόν ἐσπλαγχνίσθη...».
Πρῶτα-πρῶτα τόν σπλαχνίσθηκε. Τόν εἶδε καί ράγισε ἡ καρδιά του.
Καί ὁ Θεός σπλαχνίστηκε τόν κόσμο γι’ αὐτό καί πλησίασε τόν ἄνθρωπο καί ἔδειξε τήν ἀνυπέρβλητη ἀγάπη του.
Συμπόνια καί εὐσπλαχνία θέλει καί ὁ κόσμος σήμερα. Ληστές πολλοί, διαφθορεῖς πολλοί, ἀδιάφοροι πολλοί. Πονετικοί καί σπλαχνικοί ἄνθρωποι, λίγοι.
Ἡ συμπόνια τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου δέν ἔμεινε μονάχα συναισθηματική, ἔγινε καί πρακτική:
«Καί προσελθών κατέδησε τά τραύματα αὐτοῦ ...».
Ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων. Θεράπευσε τόν σωματικό πόνο, μά πιό πολύ θεράπευσε τόν ψυχικό πόνο καί τίς πληγές τῆς ἁμαρτίας.
Καί σήμερα οἱ σωματικές πληγές, οἱ οἰκογενειακές πληγές καί οἱ κοινωνικές πληγές εἶναι ἐκτεθειμένες, ποιός θά πλησιάσει;
Στήν συνέχεια, ὁ Καλός Σαμαρείτης, ἐπούλωσε τίς πληγές τοῦ ἑτοιμοθάνατου ὁδοιπόρου, «ἐπιχέων ἔλαιον καί οἶνον». Λάδι καί κρασί. Λάδι πού μαλακώνει, κρασί πού τσούζει, μά καθαρίζει.
«Ἔλαιον καί οἶνον» προσέφερε καί ὁ Χριστός, ὁ Καλός Σαμαρείτης. Λάδι ἡ διδασκαλία Του. Οἶνος, κρασί, τό Αἷμα Του, τό ὁποῖο «καθαρίζει ἡμᾶς ἀπό πάσης ἁμαρτίας» (Α΄ Ἰωάν. 1, 7).
«Ἔλαιον καί οἶνον» ζητοῦν καί οἱ πληγές τῆς ἐποχῆς μας. Μαλακό, ἀλλά πολλές φορές καί σκληρό λόγο. Δέν θεραπεύεται μία πληγή ἄν δέν καυτηριασθεῖ. Καυτηριασμός, ἔλεγχος τοῦ κακοῦ, μά καί παρήγορος λόγος, διδαχή, οἰκοδομή, κατήχηση.
Καί δέν ἀρκέστηκε μονάχα νά δέσει τίς πληγές Καλός ὁ Σαμαρείτης. Στή συνέχεια τόν πῆρε στόν ὦμο του καί τόν ἀνέβασε πάνω στό δικό του ζῶο «ἐπί τό ἴδιον κτῆνος».
Ἐδῶ κρύβεται τό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι «ὁ αἵρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. 1, 29). Ἐπάνω του σήκωσε τίς ἁμαρτίες ὅλου τοῦ κόσμου. Ἔγινε ὁ Διάκονος ὑπέρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν. Ποῦ εἶναι σήμερα οἱ ἄνθρωποι γιά νά διακονήσουν, νά ὑπηρετήσουν τούς ἄλλους; Κανένας δέν θέλει νά γίνει χαμάλης τῆς ἀγάπης, ἀχθοφόρος τοῦ καθήκοντος.
Καί ὅταν σήκωσε τόν πληγωμένο ποῦ τόν πῆγε; Στό πανδοχεῖο.
Πανδοχεῖο ἀγάπης καί σωτηρίας εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Σ’ αὐτήν ἦρθε νά ὁδηγήσει ὁ Χριστός τόν ἄνθρωπο. Στό πανδοχεῖο, ἐκεῖ πρέπει κι ἐμεῖς νά ὁδηγήσουμε τόν συνάνθρωπό μας.
Ἀγάπη δέν εἶναι νά δείξεις μόνο γιά μιά στιγμή τό ἐνδιαφέρον σου καί μετά νά ἀδιαφορήσεις. Ἀγάπη εἶναι νά ὁδηγήσεις τελικά τόν συνάνθρωπό σου σέ σταθερή, σέ μόνιμη πνευματική ζωή, στήν Ἐκκλησία.
Το παράδειγμα τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, ἄς μιλήσει, ἐπιτέλους, στὶς καρδιὲς μας, κυρίως στὶς μέρες μας, ποὺ ἡ ἀνάγκη γιὰ ἔμπρακτη καὶ ὄχι θεωρητικὴ ἀγάπη εἶναι περισσότερο ἐπιτακτικὴ ἀπὸ ποτέ. Μόνο μιὰ τέτοια ἀγάπη μπορεῖ νὰ γίνει το εἰσιτήριο γιὰ την κατάκτηση της αἰώνιας ζωῆς.
Ἡ προτροπή τοῦ Χριστοῦ στό τέλος τῆς παραβολῆς πρέπει νά μᾶς συγκινήσει καί νά μᾶς προβληματίσει: «Πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως».