ΜΕΡΟΣ 13ο - Χερουβικός Ὕμνος - Προσκομιδή - Μεγάλη Εἴσοδος

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

ΜΕΡΟΣ 13ο - Χερουβικός Ὕμνος - Προσκομιδή - Μεγάλη Εἴσοδος

Καί ἀμέσως ὁ  α΄ χορὸς λέγει τό· Ἀμήν, καί ἀρχίζει νά ψάλλει τόν·

ΧΕΡΟΥΒΙΚΟ ΥΜΝΟ

15 «Χερουβικός ὕμνος» εἶναι ἀπό τούς πιό ἐπίσημους ὕμνους τῆς θείας Λειτουργίας. Ὀνομάζεται ἔτσι ἀπό τίς πρῶτες λέξεις μέ τίς ὁποῖες ἀρχίζει· «Οἱ τάxeroybikos ymnos Χερουβίμ...». Προτρέπει τούς πιστούς πού εἶναι στή σύναξη ἀπό τώρα μέχρι τέλους τῆς ἱερουργίας νά προσέξουν περισσότερο καί νά ἀφήσουν κάθε βιοτική μέριμνα, γιατί μέ τήν θεία Κοινωνία πρόκειται νά ὑποδεχθοῦν τόν μεγάλο Βασιλέα (Διονυσίου Ψαριανοῦ Ἐπισκόπου, Ἡ θεία Λειτουργία, τ. Β΄, σ. 250).
     Ἕνας ἄλλος ἐξηγητής προσθέτει: «Ἐν δὲ τῷ λέγειν τοὺς ψάλτας τὸν αὐτὸν ὕμνον ἅμα τῷ λαῷ σημαίνεται ὅτι καὶ οἱ ἄγγελοι συμψάλλουσιν ἐν τοῖς ὑψίστοις». Δηλαδή: «Ὁ Χερουβικός Ὕμνος, καθώς ψάλλεται ἀπό τούς ψάλτες καί ἀπό τόν λαό, φανερώνει πώς μαζί μέ τούς ἀνθρώπους ψάλλουν καί οἱ Ἄγγελοι στόν οὐρανό».


     Ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης γράφει: «Διὰ τοῦ Χριστοῦ μία γέγονεν Ἐκκλησία ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων». Ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἕνωσε τήν οὐράνια καί τήν ἐπίγεια Ἐκκλησία ἀφοῦ τώρα οἱ ἄνθρωποι μαζί μέ τούς ἀγγέλους τελοῦμε τή Θεία Λειτουργία, ἐκείνη πού γίνεται καί στόν οὐρανό.
     Ἄς ἀποθέσουμε λοιπόν κάθε βιοτική μας φροντίδα ἀκόμα καί τήν ἴδια μας τή ζωή στά χέρια τοῦ Χριστοῦ. Κι Αὐτός σηκώνει τό φορτίο μας καί ἀνεβαίνει στό Γολγοθᾶ. Καί μεριμνᾶ Αὐτός γιά τίς ἀνάγκες τῆς ζωῆς μας. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καί πάλι μᾶς τονίζει: (Μ 56, 1089), «Κανένας νά μήν μπεῖ στόν Ναό ἔχοντας βιοτικές φροντίδες, κανένας περισπασμένος, κανένας φοβισμένος. Ἀλλά ἀφοῦ ὅλα αὐτά τά ἀφήσουμε ἔξω μπροστά στίς πόρτες τοῦ Ναοῦ, τότε ἄς μποῦμε ὅλοι μέσα. Γιατί μπαίνουμε στά ἀνάκτορα τῶν οὐρανῶν, πατοῦμε τόπους πού ἀστράφτουν».
     Ἀνεξάρτητα ἀπό τό μέλος στό ὁποῖο ἀνήκει καί ἀπό τόν ἦχο στόν ὁποῖο ψάλλεται τό Χερουβικό, θά πρέπει νά ἀναφέρουμε ὅτι ὡς πρός τή μορφή του ἀπό τίς ἀρχές τοῦ ιθ΄ αἰώνα ὑπέστη μία ἀλλαγή. Ἡ ἀλλαγή αὐτή στήν ἐποχή μας εἶχε καταστροφικά ἀποτελέσματα στόν Χερουβικό ὕμνο, μέ τίς ψαλτικές φωνητικές ἐμμονές σέ συγκεκριμένες λέξεις, ὅπως π.χ. μεγάλη εἰσαγωγή, παράταση τῆς μουσικῆς γραμμῆς στή λέξη «Τριάδι» σέ συνδυασμό μέ τήν μακρότερη ἀπ’ ὅσο θά ἔπρεπε θυμίαση τοῦ Ἱερέα. Ἡ σημερινή «ἐκτέλεση» τοῦ ὕμνου αὐτοῦ ἀπό μεγάλες ἱεροψαλτικές φυσιογνωμίες εἶναι καθοριστική, ἐφόσον ψάλλουν μόνο τή φράση «Οἱ τά Χερουβίμ», ἐκφωνῶνται ἐμμελῶς καί ταχύτατα οἱ ὑπόλοιπες λέξεις, πλατύνεται ἀνεξέλεκτα τό μέλος στή λέξη «Τριάδι», στή συνέχεια φτάνουμε ἐπί τροχάδην στή λέξη «Πᾶσαν» καί ψελλίζοντας σχεδόν στά κρυφά, λέγεται ἡ φράση «Ὡς τόν βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι», πού βέβαια δέν εἶναι ὀρθό (Γρηγ. Στάθη, «Ἡ ψαλτική ἔκφραση τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας» Περιοδικό Ἐκκλησία, Ἀπρίλιος 2002, σ. 267268).
     Στό σημεῖο αὐτό θά πρέπει νά ἀναφέρουμε ὅτι κατά τή διάρκεια τοῦ Χερουβικοῦ ὕμνου, σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία πράξη τῆς Ἐκκλησίας μας, γινόταν καί ἡ συμπλήρωση τῆς Προσκομιδῆς. Ἀφοῦ ὁ Λειτουργός Ἱερέας ζητήσει συγχώρηση ἀπό τόν Λαό, μεταβαίνει στήν ἁγία Πρόθεση προκειμένου, ἐξάγοντας μερίδες, νά μνημονεύσει ἐκείνους οἱ ὁποῖοι «δι’ εὐλόγους αἰτίας» βράδυναν νά προσέλθουν καί νά προσφέρουν τά δῶρα τους. Ἀκολούθως, ἀφοῦ εὐλογήσει τό θυμίαμα, καλύπτει τά τίμια Δῶρα, διαβάζει τήν εὐχή τῆς Προθέσεως καί κάνει τήν Ἀπόλυση.
     Ὅταν ὁ Λειτουργός εἶναι Ἀρχιερέας, κατά τή διάρκεια πού ψάλλεται ὁ Χερουβικός ὕμνος, ἀφοῦ θυμιάσει καί ζητήσει συγχώρηση ἀπό τόν συμπροσευχόμενο Λαό, προσέρχεται στήν ἁγία Πρόθεση, νίπτει τά χέρια του καί συμπληρώνει τήν Προσκομιδή, ὅπως προαναφέραμε (Ἀρχιμ. Γερβασίου Χ. Παρασκευοπούλου, Ἑρμηνευτική Ἐπιστασία ἐπί τῆς θείας Λειτουργίας, Πάτρα 1958, σ. 169170).
     Σύμφωνα μέ τό δημοσιευθέντα ἀπό τόν Goar κώδικα τοῦ Πυρομάλη, ἡ νίψη τῶν χεριῶν τοῦ Ἀρχιερέα καί τῶν Λειτουργῶν γίνεται μετά τήν ἀπόθεση τῶν τιμίων Δώρων στήν ἁγία Τράπεζα. Ἡ νίψη αὐτή μαρτυρεῖται ἤδη ἀπό τόν Κύριλλο Ἱεροσολύμων καί ἀπό μεταγενέστερους κώδικες ὅτι γινόταν πρίν ἀπό τήν ἁγία Ἀναφορά. Σήμερα μετατέθηκε πρίν ἀπό τή θεία Λειτουργία, κατά τήν τέλεση τῆς Προσκομιδῆς. Ἡ ὀρθή πράξη τηρεῖται κατά τή χειροτονία Διακόνου, ὅταν αὐτός ἀκολουθεῖ ὡς Ὑποδιάκονος τελευταῖος κατά τή μεγάλη Εἴσοδο κρατώντας τό χερνιβόξεστο, στό ὁποῖο ὁ Ἀρχιερέας νίπτει τά χέρια του (Π.Ν. Τρεμπέλα, Αἱ τρεῖς Λειτουργίαι, σ. 78).

Σχετικά μέ τό σέ ποιό σημεῖο τοῦ Χερουβικοῦ γίνεται ἡ ἔξοδος τῶν τιμίων Δώρων (μεγάλη Εἴσοδος), ὁ Ἀρχιμ. Δοσίθεος, Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τατάρνης, ἀναφέρει τά ἑξῆς:

     «Γίνεται δέ ἡ μεγάλη Εἴσοδος ἀμέσως μετά τό “μέριμναν” τοῦ Χερουβικοῦ ὕμνου, ὡς ἡ ἀρχαία Τάξις ἀπαιτεῖ, καί οὐχί μετά τό “ὑποδεξόμενοι”. Ὁ Βασιλεύς οὔπω ἦλθε πρός ὑποδοχήν, ἐλεύσεται, ἀλλά κατά τήν μεταβολήν τῶν τιμίων Δώρων. Μή λύωμεν τάξιν ἐπαινουμένην. Μή γινώμεθα ἀρτολάτραι καί οἰνολάτραι. Μετά τήν μεγ. Εἴσοδον ὁ β΄ χορός “Ὡς τόν βασιλέα... Ταῖς ἀγγελικαῖς”». (Διάταξις τῆς Ἀγρυπνίας, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Τατάρνης, σ. 85). Σχετικά μέ τή διακοπή τοῦ Χερουβικοῦ ὕμνου γιά τήν ἔξοδο τῶν τιμίων Δώρων ἡ παράδοση δέν εἶναι ὁμόφωνη. Ἄλλοι κάνουν τή διακοπή γιά νά γίνει ἡ μεγάλη Εἴσοδος στό «Ὡς τόν βασιλέα» καί συνεχίζουν μετά τήν Εἴσοδο «τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι», ἄλλοι διακόπτουν στό «ὑποδεξόμενοι» καί συνεχίζουν ἀπό τό «ταῖς ἀγγελικαῖς» καί ἄλλοι σταματοῦν στό «μέριμναν» γιά νά ἀρχίσουν μετά τήν Εἴσοδο ἀπό τό «Ὡς τόν βασιλέα».
     Τό πρῶτο ἐφάρμοζαν οἱ παλαιοί ψάλτες καί φαίνεται πώς εἶναι ἡ σχετικῶς ἀρχαιότερη συνήθεια. Τό δεύτερο μᾶλλον εἶναι νεώτερο καί τό ἐπικρατέστερο σήμερα. Τό τρίτο ἀκούγεται σπανιότερα, ἀλλά ἔχει ὑπέρ αὐτοῦ δύο ἐνδείξεις ἄξιες προσοχῆς: α) Κατά τήν τριττή διαλογική ἀπαγγελία τοῦ Χερουβικοῦ ἀπό τούς Λειτουργούς, ὁ Διάκονος συνεχίζει ἀπό τό «Ὡς τόν βασιλέα». β) Τό ἴδιο καί ὁ δεύτερος χορός ἀπό τό σημεῖο αὐτό παρεμβαίνει στήν ψαλμωδία, ἔστω καί ἄν ἡ Εἴσοδος γίνεται ἀργότερα. Αὐτό σημαίνει ὅτι κάποια ἀρχαία τομή ὑπῆρχε μεταξύ τοῦ «μέριμναν» καί τοῦ «Ὡς τόν βασιλέα», κατά τήν ὁποία ἴσως γινόταν ἡ Εἴσοδος. Γιά τήν περίπτωση αὐτή ἡ προτεινόμενη ἀπό μερικούς διόρθωση τοῦ «ὑποδεξόμενοι», ὅταν ψάλλεται μετά τήν Εἴσοδο, σέ «ὑποδεξάμενοι» ἀποτελεῖ θεολογικό λάθος καί συγχρόνως γραμματικό καί συντακτικό σφάλμα. Τό Χερουβικό δέν ἀναφέρεται στήν Εἴσοδο τῶν τιμίων Δώρων, ἀλλά ἀποτελεῖ ἕνα εἰσοδικό ὕμνο στήν ὅλη τελεσιουργία τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ἡ δομή τῆς φράσεως «Ὡς τόν βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι» ἀπαιτεῖ τελική μετοχή καί χρόνο μέλλοντα (Ἰ. Φουντούλης, Ἀπαντήσεις εἰς Λειτουργικάς Ἀπορίας, ἐρωτ. 549, 550).
     Τό Χερουβικό ψάλλεται μεγαλόπρεπα καί σέ πολύ ἀργό χρόνο, ὥστε νά ταιριάζει στήν ἐπισημότητα τοῦ ὕμνου, ἀλλά καί γιατί πρέπει νά δοθεῖ καιρός γιά νά ἑτοιμασθεῖ ὁ Λειτουργός.

ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗ  ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΣΟΔΟΣ

Ὁ  Ἱερέας, ἐνῶ ψάλλεται ὁ Χερουβικὸς ὕμνος, κλίνοντας τὸ κεφάλι του λέγει, τὴν·

ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΧΕΡΟΥΒΙΚΟΥ

15ὐδεὶς ἄξιος τῶν συνδεδεμένων ταῖς σαρκικαῖς ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς προσέρχεσθαι ἢ προσεγγίζειν ἢ λειτουργεῖν σοι, βασιλεῦ τῆς δόξης· τὸ γὰρ διακονεῖν σοι μέγα καὶ φοβερὸν καὶ αὐταῖς ταῖς ἐπουρανίαις δυνάμεσιν. Ἀλλ᾿ ὅμως, διὰ τὴν ἄφατον καὶ ἀμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν, ἀτρέπτως καὶ ἀναλλοιώτως γέγονας ἄνθρωπος καὶ ἀρχιερεὺς ἡμῶν ἐχρημάτισας καὶ τῆς λειτουργικῆς ταύτης καὶ ἀναιμάκτου θυσίας τὴν ἱερουργίαν παρέδωκας ἡμῖν ὡς Δεσπότης τῶν ἁπάντων.
Σὺ γὰρ μόνος, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, δεσπόζεις τῶν ἐπουρανίων καὶ τῶν ἐπιγείων, ὁ ἐπὶ θρόνου χερουβικοῦ ἐποχούμενος, ὁ τῶν Σεραφὶμ Κύριος καὶ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ὁ μόνος ἅγιος καὶ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος. Σὲ τοίνυν δυσωπῶ τὸν μόνον ἀγαθὸν καὶ εὐήκοον. Ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμὲ τὸν ἁμαρτωλὸν καὶ ἀχρεῖον δοῦλόν σου καὶ καθάρισόν μου τὴν ψυχὴν καὶ τὴν καρδίαν ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς καὶ ἱκάνωσόν με τῇ δυνάμει τοῦ ἁγίου σου Πνεύματος, ἐνδεδυμένον τὴν τῆς ἱερατείας χάριν, παραστῆναι τῇ ἁγίᾳ σου ταύτῃ τραπέζῃ καὶ ἱερουργῆσαι τὸ ἅγιον καὶ ἄχραντόν σου Σῶμα καὶ τὸ τίμιον Αἷμα.
Σοὶ γὰρ προσέρχομαι κλίνας τὸν ἐμαυτοῦ αὐχένα καὶ δέομαί σου· Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ μηδὲ ἀποδοκιμάσῃς με ἐκ παίδων σου, ἀλλ᾿ ἀξίωσον προσενεχθῆναί σοι ὑπ᾿ ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἀναξίου δούλου σου τὰ δῶρα ταῦτα. Σὺ γὰρ εἶ ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος καὶ διαδιδόμενος, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν σὺν τῷ ἀνάρχῳ σου Πατρὶ καὶ τῷ παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ σου Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Ἀμήν.

     Ὅταν ἀρχίσει νά ψάλλεται ὁ Χερουβικός Ὕμνος, ἀρχίζει καί ὁ λειτουργικός Ἱερέας, μπροστά στήν ἁγία Τράπεζα, νά διαβάζει «καθ᾽ ἑαυτόν» καί «ὑπὲρ ἑαυτοῦ», τήν εὐχή, ὅπως λέγεται τοῦ Χερουβικοῦ Ὕμνου. Εἶναι μιά προσωπική καί ἐξομολογητική εὐχή τοῦ Ἱερέα, ἀπό τίς πιό δυνατές καί θεόπνευστες εὐχές τῆς θείας Λειτουργίας. Ὅταν ὁ ἱερέας προηγουμένως διάβαζε τίς δύο εὐχές τῶν πιστῶν, πάλι καί τότε παρακαλοῦσε γιά τόν ἑαυτό του. Τώρα ὅμως περισσότερο αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά ἐξομολογηθεῖ καί νά μιλήσει «Ἐνώπιος ἐνωπίῳ» πρός τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν αἰώνιο καί μέγα Ἀρχιερέα τῆς Ἐκκλησίας.
Εἶναι ἀπό τίς λίγες εὐχές τῆς Θείας Λειτουργίας, πού ἀπευθύνονται πρός τόν Ἰησοῦ Χριστό, καί εἶναι ἡ μοναδική εὐχή, ἀπό ὅλες τίς εὐχές τῆς Θείας Λειτουργίας πού θά πρέπει νά λέγεται μυστικά, ὅσο πού νά ἀκοῦνε μόνο οἱ συλλειτουργοί ἱερεῖς.

Ἡ εὐχή χωρίζεται σέ δύο μέρη:

α´ μέρος:

     Ὁ Λειτουργός ἀρχίζει μέ μιά συντριπτική ὁμολογία πρός τόν Θεό. Τό νά ὑπηρετεῖ κανεις τόν Θεό καί νά τελεῖ τή θεία Λειτουργία εἶναι μεγάλο καί φοβερό ὄχι μόνο σέ κάθε ἄνθρωπο, ἀλλά καί σ᾽ αὐτές τίς ἐπουράνιες δυνάμεις.

«Οὐδεὶς ἄξιος τῶν συνδεδεμένων ταῖς σαρκικαῖς ἐπιθυμίας καὶ ἡδοναῖς προσέρχεσθαι ἢ προσεγγίζειν ἤ λειτουργεῖν σοι, Βασιλεῦ τῆς δόξης· τὸ γὰρ διακονεῖν σοι μέγα καὶ φοβερὸν καὶ αὐταῖς ταῖς ἐπουρανίας δυνάμεσιν».

     Κανένας ἀπό ἐκείνους πού εἶναι δεμένος μέ τίς σαρκικές ἐπιθυμίες καί ἡδονές, δέν εἶναι ἄξιος νά ἔρχεται καί νά πλησιάζει καί νά σέ λειτουργεῖ, ἔνδοξε Βασιλέα. Γιατί τό νά σέ ὑπηρετεῖ κανείς εἶναι μεγάλο καί φοβερό καί σ᾽ αὐτές τίς ἐπουράνιες δυνάμεις. Κανένας ἱερέας ποτέ δέν πλησιάζει στήν Ἁγία Τράπεζα γιά νά κάνει τή Θεία Λειτουργία, πιστεύοντας στήν ἁγιότητά του. Ἄν γελαστεῖ καί τό πιστέψει πώς εἶναι ἅγιος, δέν πρέπει νά λειτουργεῖ. Ἐπειδή ὁ Θεός γνωρίζει τήν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου, ἀκόμα καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος πέφτει στήν ἁμαρτία, γι᾽ αὐτό ἀκριβῶς «ἐνσαρκώθη». Ἔγινε ἄνθρωπος, ἐσύστησε τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας καί ἀκόμη ἐδῶ στή γῆ ἔβαλε ἀντί γιά ἀγγέλους νά τόν ὑπηρετοῦν ἄνθρωποι.

«Ἀλλ᾽ ὅμως διὰ τὴν ἄφατον καὶ ἀμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν ἀτρέπτως καὶ ἀναλλοιώτως γέγονας ἄνθρωπος καὶ ἀρχιερεύς ἡμῶν ἐχρημάτισας καὶ τῆς λειτουργικῆς ταύτης καὶ ἀναιμάκτου θυσίας τὴν ἱερουργίαν παρέδωκας ἡμῖν, ὡς Δεσπότης τῶν ἁπάντων».

     Ἀλλ᾽ ὅμως γιά τήν ἀνέκφραστη καί ἀμέτρητη φιλανθρωπία σου, χωρίς νά πάψεις νά εἶσαι Θεός καί χωρίς νά ἀλλάξεις, ἔγινες ἄνθρωπος καί ὑπῆρξες ἀρχιερέας μας καί μᾶς ἀφῆκες αὐτήν ἐδῶ τή λειτουργία καί τήν ἱερουργία τῆς ἀναίμακτης θυσίας, σάν Δεσπότης πού εἶσαι τῶν ὅλων.

     Μέσα σέ ὅ,τι κάνει ὁ Θεός γιά τό ἀνθρώπινο γένος, καταλαβαίνουμε τήν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν ὁποία ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ κάνει τά πάντα. Ὁ Θεός εἶναι πράγματι ὁ Δεσπότης, καί ὁ κυρίαρχος ὅλων ὅσα ὑπάρχουν στόν οὐρανό καί στή γῆ.
     Ὁ Θεός δέν εἶναι δυνάστης, ἀλλά ἡ δύναμη πού κρατάει τά πάντα. Εἶναι ἡ πρόνοια πού συντηρεῖ καί κυβερνάει τόν κόσμο. Ὁ μόνος ἅγιος καί μακάριος, ὁ ὁποῖος χαίρει καί βρίσκει ἀνάπαυση, ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἐπιτελοῦν ἁγιωσύνη, ὅταν ζοῦν σύμφωνα μέ τό ἅγιό Του θέλημα.

«Σὺ γὰρ μόνος, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, δεσπόζεις τῶν ἐπουρανίων καὶ τῶν ἐπιγείων, ὁ ἐπὶ θρόνου Χερουβικοῦ ἐποχούμενος, ὁ τῶν Σεραφεὶμ Κύριος καὶ Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ὁ μόνος ἅγιος καὶ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος».

     Γιατί ἐσύ μόνος, Κύριε καί Θεέ μου, ἐξουσιάζεις τά ἐπουράνια καί ἐπίγεια, ἐσύ πού εἶσαι ὁ Κύριος τῶν Σεραφίμ κι ὁ Βασιλέας τοῦ Ἰσραήλ, ὁ μόνος ἅγιος, πού βρίσκεις ἀνάπαυση μέσα στούς ἁγίους. Τά Χερουβείμ καί τά Σεραφίμ καί ὁ Ἰσραήλ καί οἱ ἅγιοι ἀνάμεσα στούς ὁποίους βρίσκεται ὁ Θεός, εἶναι ἡ οὐράνια καί ἡ ἐπίγεια Ἐκκλησία στήν λειτουργική της τώρα σύναξη.

β´ μέρος

Στό σημεῖο αὐτό ἀρχίζει τό δεύτερο μέρος τῆς εὐχῆς τοῦ Χερουβικοῦ Ὕμνου.

«Σὲ τοίνυν δυσωπῶ τὸν μόνον ἀγαθὸν καὶ εὐήκοον· ἐπίβλεψον ἐπ᾽ ἐμὲ τὸν ἁμαρτωλὸν καὶ ἀχρεῖον δοῦλόν σου, καὶ καθάρισόν μου τὴν ψυχὴν καὶ τὴν καρδίαν ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς· καὶ ἱκάνωσόν με τῇ δυνάμει τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, ἐνδεδυμένον τὴν τῆς ἱερατείας χάριν, παραστῆναι τῇ ἁγίᾳ σου ταύτῃ τραπέζῃ καὶ ἱερουργῆσαι τὸ ἅγιον καὶ ἄχραντον σῶμά σου καὶ τὸ τίμιον αἷμα».

     Ἐσένα λοιπόν θερμά παρακαλῶ, πού ἐσύ μόνο εἶσαι ὅλο καλωσύνη καί πρόθυμος νά ἀκούσης: Ρίξε τή ματιά σου ἐπάνω σέ μένα τόν ἁμαρτωλό καί τιποτένιο δοῦλο σου, καί καθάρισε τήν ψυχή καί τήν καρδιά μου ἀπό κάθε πονηρία μέσα μου, καί κάνε με ἱκανό, ντυμένο μέ τή χάρη τῆς ἱερωσύνης, νά σταθῶ μπροστά σέ ταύτη τήν ἁγία σου Τράπεζα καί νά ἱερουργήσω τό ἅγιο καί ἄχραντο Σῶμα σου καὶ τό τίμιιο Αἷμα.

     Αὐτά τά λόγια εἶναι μόνο γιά τόν Ἱερέα καί μόνο ὁ Ἱερέας τά ζεῖ καί τά καταλαβαίνει.

«Σοὶ γὰρ προσέρχομαι κλίνας τὸν ἐμαυτοῦ αὐχένα καὶ δέομαί σου· μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου· ἀπ᾽ ἐμοῦ, μηδὲ ἀποδοκιμάσεις με ἐκ παίδων σου, ἀλλ᾽ ἀξίωσον προσενεχθῆναι σοι ὑπ᾽ ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἀναξίου δούλου σου τὰ δῶρα ταῦτα».

     Γιατί σέ σένα ἔρχομαι, σκύφτω τό κεφάλι μου καί σέ παρακαλῶ· μή μοῦ γυρίσεις τό πρόσωπό σου καί μή μέ ξεχωρίσεις ἀπό τά παιδιά σου, ἀλλά ἀξίωσέ με τόν ἁμαρτωλό καί ἀνάξιο δοῦλο σου νά σοῦ προσφέρω τοῦτα τά δῶρα.

     Τά τελευταῖα λόγια, μέ τά ὁποῖα κλείνει ἡ εὐχή, εἶναι ἡ ἐκφώνηση πού καί αὐτή λέγεται μυστικά:

«Σὺ γὰρ εἶ ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέπομεν, σὺν τῷ ἀνάρχῳ σου Πατρὶ καὶ τῷ Παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ σου Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν».

     Γιατί ἐσύ εἶσαι ἐκεῖνος πού προσφέρεις καί προσφέρεσαι, ἐκεῖνος πού δέχεσαι τά δῶρα καί ὁ ἴδιος πού μοιράζεσαι Χριστέ καί Θεέ μας, κι ἐμεῖς ἐσένα δοξάζουμε μαζί μέ τόν ἄναρχο Πατέρα σου καί τό Πανάγιο καί ἀγαθό καί ζωοποιό Πνεῦμα, τώρα καί πάντα καί στούς ἀτελευτήτους αἰῶνες. Ἀμήν.

     Στήν ἐκφώνηση αὐτή κλείνεται ὅλη ἡ θεολογία γιά τήν ἱερωσύνη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ ἱερωσύνη τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός στήν θεία Λειτουργία εἶναι καί ὁ Ἱερέας πού λειτουργεῖ καί ὁ Ἀμνός πού προσφέρεται καί ἐκεῖνος που δέχεται τά δῶρα καί ἐκεῖνος πού μοιράζεται στόν λαό.
     Ὅπως εἴπαμε ἡ εὐχή τοῦ Χερουβικοῦ Ὕμνου εἶναι προπαρασκευαστική γιά τόν Ἱερέα, πού ἀναφέρεται στόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι μιά ταπεινή ἐξομολόγηση τοῦ Λειτουργοῦ, πού πολλές φορές κι ὅταν ἀκόμη δέν θά ἤθελε, εἶναι ὑποχρεωμένος νά λειτουργήσει, γιατί πρέπει νά κοινωνήσουν οἱ πιστοί. Ἐδῶ δέν μπορεῖ νά καταλάβει κανένας τήν ἀγωνία τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιον τοῦ χρέους του παρά μόνο ἄν εἶναι Ἱερέας.

Εκτύπωση