ΣΤ΄) ΤΟ ΣΩΤΗΡΙΩΔΕΣ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
1ον. Σώζει ἀπό πειρασμούς.
«Σὲ κεκτήμεθα ἐν πειρασμοῖς σωτηρίαν».
ἱ πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου καλύπτουν γενικά μεγάλο κομμάτι τῆς ζωῆς, τῶν ἀναγκῶν καί τῶν ψυχοσωματικῶν προβλημάτων τῶν ἀνθρώπων. Γι' αὐτό καί οἱ πιστοί καταφεύγουν στίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, γιά κάθε πειρασμό, καί γιά τά διάφορα περιστατικά τῆς καθημερινῆς ζωῆς τους «πολλοῖς συνεχόμενος πειρασμοῖς, πρὸς σὲ καταφεύγω, σωτηρίαν ἐπιζητῶν».
Κατ' ἀρχήν οἱ πιστοί καταφεύγουν στίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου γιά τούς σωματικούς πειρασμούς, τίς δοκιμασίες, καί γενικά γιά τούς πειρασμούς τῆς καθημερινῆς ζωῆς. Ἀνάμεσα σ' αὐτούς κεντρική θέση ἔχουν οἱ ἀρρώστιες, οἱ σωματικοί κίνδυνοι, οἱ οἰκονομικές δυσχέρειες. Ὅλες αὐτές οἱ καταστάσεις κυκλώνουν τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ὁδηγοῦν σέ ἀληθινά ἀδιέξοδα: «Ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου μου ζάλαι, ὥσπερ μέλισσαι κηρίον, Παρθένε».
Ἐκτός ὅμως ἀπό τούς σωματικούς πειρασμούς, ὑπάρχουν καί οἱ πνευματικοί πειρασμοί, ἐκεῖνοι δηλαδή πού ἀναφέρονται στήν πνευματική ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ πειρασμοί αὐτοί εἶναι εἴτε ἐξωτερικοί, προέρχονται, δηλαδή ἀπό τό κακό περιβάλλον ἤ τόν διάβολο (σκέψεις, φαντασίες, ἐπιθυμίες κακές), εἴτε ἐσωτερικοί καί ὀφείλονται στήν ἠθική ἀδυναμία καί τήν ροπή πρός τό κακό, πού ὑπάρχει μέσα στήν φύση κάθε ἀνθρώπου.
2ον. Σώζει ἀπό κινδύνους.
«Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων τοὺς δούλους σου, Θεοτόκε».
θαυματουργική παρουσία τῆς Παναγίας διαπιστώνεται ἰδιαίτερα καί σέ περιπτώσεις σωμα- τικῶν κινδύνων.Τέτοιους κινδύνους ἀντιμετωπίζουν καθημερινά οἱ ἐργαζόμενοι καί μάλιστα ὅσοι ἀπ' αὐτούς ἐργάζονται σέ επικίνδυνες ἐργασίες καί ὅσοι χρησιμοποιοῦν μηχανικά ἐργαλεῖα ἤ μέσα.Κινδύνους ἀντιμετωπίζουν συχνά οἱ ναυτικοί καί οἱ ταξιδεύοντες γενικά στήν θάλασσα, τόν ἀέρα καί τήν ξηρά. Γενικά ὅμως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἀντιμετωπίζουμε τό ἐνδεχόμενο κάποιου ἄμεσου κινδύνου. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ζοῦμε συνεχῶς κάτω ἀπό τήν ἀπειλή διαφόρων κινδύνων καί ὅτι ἡ ζωή μας κρέμεται σέ μιά κλωστή πού ὑπάρχει τό ἐνδεχόμενο νά τήν κόψει σέ κάθε στιγμή κάποιος ἄμεσος καί ἀπροσδόκητος κίνδυνος.
Ὅλες αὐτές οἱ περιπτώσεις τῶν διαφόρων κινδύνων, τίς καλύπτει ἡ πρεσβεία τῆς Θεοτόκου. Αὐτό ἄλλωστε μαρτυροῦν οἱ ἀναρίθμητες περιπτώσεις θαυματουργικῆς σωτηρίας διαφόρων ἀνθρώπων πού σέ ὥρα κινδύνου κατέφυγαν στίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας.Στόν μακρύ κατάλογο τῶν περιπτώσεων αὐτῶν ὁ καθένας μας θά εἶχε νά προσθέσει ἕνα - δύο ἤ καί περισσότερα προσωπικά περιστατικά. Οἱ Εἰκόνες καί οἱ Ναοί τῆς Παναγίας εἶναι κατάφορτοι ἀπό ἀφιερώματα πιστῶν πού πάνω σέ κάποιο συγκεκριμένο ἐπικίνδυνο περιστατικό τῆς ζωῆς τους γνώρισαν τήν ἀκαταμάχητη δύναμη τῆς Θεομητορικῆς πρεσβείας.
Στόν Ναό τῆς Παναγίας τῆς Τήνου, γιά παράδειγμα, βρίσκονται κρεμασμένα πολλά τέτοια ἀφιερώματα. Ἕνα ἀπό αὐτά εἶναι καί τό πλοῖο μέ τό ψάρι! Πρόκειται γιά ἀφιέρωμα κάποιου ναυτικοῦ, τόν ὁποῖο ἔσωσε ἡ Παναγία, κατά τόν ἑξῆς θαυμαστό τρόπο: στά ὕφαλα τοῦ πλοίου του ἄνοιξε μιά μεγάλη τρύπα καί τά νερά ἄρχισαν νά μπαίνουν ὁρμητικά... Ἐκεῖνος τότε ζήτησε τήν προστασία τῆς Παναγίας... Καί τό θαῦμα ἔγινε! Ἕνα μεγάλο ψάρι πῆγε καί σφηνώθηκε μέσα στήν ἀνοιχτή τρύπα. Ἔτσι τό πλοῖο σταμάτησε νά βάζει νερά...
3ον. Σώζει ἀπό ἀρρώστιες.
«Ἐν κλίνῃ νῦν ἀσθενῶν κατάκειμαι».
ἀρρώστια εἶναι ἡ συνήθης ταλαιπωρία καί ὁ πιό μεγάλος πειρασμός γιά κάθε ἄνθρωπο. Ἀρρώστιες, «ὧν οὐκ ἐστι ἀριθμός», μικρές καί μεγάλες, πρόσκαιρες, χρόνιες ἤ ἀνίατες, ἐκδηλώσεις τῆς φθορᾶς ποὺ κληρονόμησε ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀπό τήν πτώση στό προπατορικό ἁμάρτημα. Ἔκπληκτος ὁ ἱερός Δαμασκηνός μπροστά στό φαινόμενο αὐτό ρωτάει:«Τὶ τοῦτο τὸ περὶ ἡμᾶς γέγονε μυστήριον; Πῶς παρεδόθημεν τῇ φθορᾷ;...» (Νεκρ. Ἀκολουθία) .
Ἐπιστήμη,γιατροί καί φάρμακα ἐπιστρατεύονται συνήθως γιά τήν ὑπερνίκηση τῆς ἀρρώστιας. Πιό πάνω ὅμως ἀπ' αὐτά ὑπάρχει ἡ θεραπευτική ἐπέμβαση τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, πού ἐξασφαλίζει ἡ Παναγία μέ τίς θερμές πρεσβεῖες τῆς. Ἔτσι ἡ Θεοτόκος ἀποδεικνύεται ἡ μεγάλη Ἰατρός καί Νοσοκόμος καί ἡ πρεσβεία της, τό ἰσχυρότερο φάρμακο. Γι'αὐτό καί σ'αὐτήν καταφεύγουν οἱ πιστοί σέ περιπτώσεις ἀρρώστιας. Δέν εἶναι δέ λίγες οἱ περιπτώσεις πού ἡ Παναγία ἔδωσε πλήρη ἴαση καί θεραπεία. Τά σχετικά περιστατικά εἶναι ἀναρίθμητα.
«Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή».
Ἡ καταφυγή στίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας σέ περιπτώσεις ἀρρώστιας εἶναι ἀπαραίτητη καί γιά ἕναν εἰδικό βασικό λόγο. Διότι πολλές ἀσθένειες ὀφείλονται σέ πνευματικά καί ἠθικά αἴτια. Ἡ ἐπίδραση δέ αὐτή τοῦ ψυχικοῦ παράγοντα στήν διαμόρφωση τῆς ἀρρώστιας ἀναγνωρίζεται σήμερα καί ἀπό τήν σύγχρονη ἰατρική Επιστήμη καί μάλιστα τήν Ψυχιατρική.Εἶναι δέ χαρακτηριστικό ὅτι αὐτό πού τώρα τελευταῖα ἀνακάλυψε ἡ ἐπιστήμη, ἡ Ἐκκλησία μας τό γνωρίζει καί τό διδάσκει ἤδη ἀπό αἰῶνες!
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ ἴδιος ὁ ἄρρωστος δέν γνωρίζει τά αἴτια τῆς ἀρρώστιας του. Πολλά βέβαια βάζει στό μυαλό του· σκέπτεται κυρίως τά διάφορα μέρη καί ὄργανα τοῦ σώματός του, καί οὔτε κἄν ύποπτεύεται ὅτι τά πραγματικά αἴτια τῆς καταστάσεώς του μπορεῖ νά εἶναι ἠθικοπνευματικοί λόγοι καί κυρίως οἱ ἁμαρτίες.
Ἀλλά καί οἱ γιατροί ἀκόμα ἀρκοῦνται πολλές φορές στήν μηχανική ἐξέταση τοῦ ἀρρώστου — σάν ὁ ἄνθρωπος νά ἦταν μιά χαλασμένη συσκευή! Καί δέν διευρύνουν τήν ἔρευνα σέ ὁλόκληρο τόν ψυχολογικό ὀργανισμό τοῦ ἀρρώστου.
Στήν περίπτωση, λοιπόν, πού τά αἴτια τῆς ἀρρώστιας εἶναι ἠθικῆς καί πνευματικῆς φύσεως, τότε ἡ καταφυγή στήν Θεοτόκο εἴτε τοῦ ἰδίου εἴτε τῶν συγγενῶν του θά ἔχει τίς ἑξῆς συνέπειες: θά βοηθήσει τόν ἄρρωστο νά ἀναγνωρίσει τήν πραγματική αἰτία τῆς ἀρρώστιας του καί θά τόν ἐνισχύσει νά ζητήσει τήν ἐσωτερική κάθαρση. Στίς περιπτώσεις αὐτές ἐκεῖνοι πού χρειάζονται, εἶναι οἱ «γιατροί τῆς ψυχῆς», δηλαδή οἱ Ἱερεῖς - Πνευματικοί. Μιά εἰλικρινής μετάνοια καί ἐξομολόγηση εἶναι τό καλύτερο φάρμακο καί ἡ πιό ἀποτελεσματική ἐγχείρηση. Τά παραδείγματα καί ἐδῶ εἶναι ἄπειρα.
Ἡ Παναγία πρέπει νά εἶναι τό πρῶτο πρόσωπο πού πρέπει νά καλοῦμε κοντά μας, ὅταν ἀρρωσταίνουμε. Αὐτή δέν μοιάζει μέ πολλούς ἀπό τούς ἐπισκέπτες τῶν ἀσθενῶν πού φλυαροῦν γιά νά... διασκεδάσουν τόν ἄρρωστο. Ἡ Παναγία μέ τήν γλυκιά της παρουσία θά γαληνέψει τήν ψυχή τοῦ ἀρρώστου καί θά βοηθήσει αὐτόν καί τούς γιατρούς νά βροῦν τά πραγματικά αἴτια τῆς ἀρρώστιας του, πράγμα πού θά τούς ὁδηγήσει στήν ἄμεση ἀποκατάσταση τῆς ψυχοσωματικῆς ὑγείας.
4ον. Σκουπίζει τά δάκρυα.
«Ῥοήν μου τῶν δακρύων».
ά δάκρυα, ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας τρέχουν καί δέν ἔχουν στερέψει ἀπό τά μάτια τῶν ἀνθρώπων. Δάκρυα ἀποτυχίας, ἀπογοητεύσεως, πικρίας, ἐγκαταλείψεως, συκοφαντίας, ἀδικίας, ἐκμεταλλεύσεως, ἐξορίας, φτώχειας, πόνου, θανάτου... Ἡ ὑδρόγειος σφαίρα εἶναι μιά φιάλη γεμάτη ἀπό τά ἁλμυρά, ἀνθρώπινα δάκρυα...
Ἡ πηγή τῶν δακρύων ξεχειλίζει κάθε τόσο στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί κανείς δέν θά μπορέσει νά τήν κλείσει ὁριστικά μέχρι τήν συντέλεια τῶν αἰώνων. Τό μόνο θετικό στήν περίπτωση τῶν δακρύων εἶναι ὅτι ὑπάρχει ὁ τρόπος ἀξιοποιήσεώς των: τουλάχιστον, νά μήν πᾶνε χαμένα, καί τά δάκρυα τῆς λύπης νά μετασχηματίζονται σέ δάκρυα χαρᾶς...
Ὅταν τά δάκρυά μᾶς πέφτουν στήν ἀγκαλιά τῆς Παναγίας, Ἐκείνη τά μετασχηματίζει σέ μαργαριτάρια καί διαμάντια χαρᾶς! Διότι τά δάκρυα τοῦ άνθρωπου, ἰδίως ὅταν αὐτά εἶναι δάκρυα μετανοίας, ἔχουν τεράστια ἀξία καί ἀποκτοῦν ἐξαίσια ὀμορφιά μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ!
Ἡ πηγή τῆς φθαρτῆς καί θνητῆς ὑπάρξεώς μας δέν θά πάψει νά βγάζει δάκρυα, γιά πολλούς καί ποικίλους λόγους. Ἄς φροντίζουμε τουλάχιστον τά δάκρυα αὐτά νά μήν πηγαίνουν χαμένα. Νά μήν χάνονται στόν ὠκεανό τῆς ἀνθρώπινης δυστυχίας, ἀλλά νά τά προσφέρουμε ὡς δάκρυα θυσίας στόν Θεό τῶν οἰκτιρμῶν.
Ἡ Παναγία εἶναι πάντα στό πλευρό μας, γιά νά σφουγγίσει ἀπό τά μάτια μας τά δάκρυα καί νά τά προσφέρει στόν Κύριο. Στά ἱερά προσκυνήματα ὑπάρχει συνήθεια νά σφουγγίζουν τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας καί κατόπιν νά μοιράζουν τό ἀρωματισμένο βαμβάκι γιά εὐλογία τῶν πιστῶν. Κι ὅμως, στήν πραγματικότητα συμβαίνει τό ἀντίστροφο: ἡ Παναγία σφουγγίζει τά δάκρυά μας μέ τό βαμβάκι τῆς πρεσβευτικῆς ἀγάπης καί παρουσίας της καί τά προσφέρει ὡς «θυμίαμα εὔοσμο» στόν Θεό.
5ον. Δίνει χαρά.
«Χαρᾶς μου τὴν καρδίαν πλήρωσον Παρθένε».
ολύ κοστίζει στόν ἄνθρωπο ἡ ἔλλειψη τῆς χαρᾶς. Ὅταν τά «συμφορῶν νέφη» καλύπτουν τόν οὐρανό τῆς ζωῆς του καί «τῶν λυπηρῶν ἐπαγωγαὶ (ἔξοδοι) χειμάζουσι τὴν ταπεινή του ψυχήν». Στίς περιπτώσεις αὐτές οὔτε τό ὡραῖο καί πλούσιο σπίτι, οὔτε τό πολύ χρῆμα, οὔτε τά ταξίδια, οὔτε οἱ διασκεδάσεις μποροῦν νά δώσουν στόν θλιμμένο ἄνθρωπο ἔστω καί μιά σταγόνα χαρᾶς. Ἀντίθετα.Ὅσο περισσότερα μέσα διαθέτει καί ὅσο περισσότερο χρῆμα σκορπάει τόσο περισσότερο μεγαλώνει μέσα του ἡ θλίψη καί ἡ μελαγχολία, διαπιστώνοντας ὅτι παρ' ὅλα αὐτά εἶναι δυστυχισμένος.
Οἱ θλιμμένοι, οἱ στενοχωρημένοι, οἱ πικραμένοι, ἄς καταφεύγουν στό γλυκό πρόσωπο τῆς Παναγίας. Εἶναι ἡ Παρηγορήτρια! Εἶναι ὁ μόνος ἄνθρωπος πού μπορεῖ νά τούς κατανοήσει, νά τούς συμπαρασταθεῖ, νά τούς βρεῖ διέξοδο στά ἀδιέξοδα τῆς ζωῆς τους. Αὐτή εἶναι «πάντων θλιβομένων ἡ χαρά». Εἶναι ὁ μόνος τρόπος νά ξαναβρεῖ ὁ ἄνθρωπος τήν χαμένη χαρά του.
Ἡ χαρά δέν συνδέεται πάντοτε μέ τήν λύση τῶν προβλημάτων ἤ τήν ὑπερνίκηση τῶν δυσκολιῶν. Ἡ χαρά μπορεῖ νά βρεθεῖ ἀκόμα καί μέσα στήν δοκιμασία. Τό χαμόγελο τῆς χαρᾶς μπορεῖ νά ἀνθίσει καί μέσα στήν πιό μεγάλη βαρυχειμωνιά τῆς ζωῆς. Διότι ἡ χαρά δέν εἶναι κατάσταση τῶν αἰσθήσεων, ἀλλά βίωμα ζωῆς, ἱκανοποίηση καί δικαίωση τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ καταφυγή ἑπομένως στήν Παναγία εἶναι μιά ἐγγύηση ὄχι τόσο ὅτι θά ὑπερνικηθοῦν ὁπωσδήποτε οἱ δυσκολίες, ἄλλα ὅτι ὁ ἄνθρωπος θά ξαναβρεῖ τό νόημα τῆς ὑπάρξεώς του καί ἑπομένως τήν γαλήνη καί τήν χαρά. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ Ὁδηγήτρια. Δείχνει στόν ἄνθρωπο τόν δρόμο πού ὁδηγεῖ στήν δικαίωση καί τό πλήρωμα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, δηλαδή στήν μόνιμη καί ἀναφαίρετη χαρά, γιά τήν ὁποία ὁ Κύριος εἶπε: «τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ' ὑμῶν». (Ίω. ιστ. 22)
6ον. Σώζει τούς ἀδικουμένους.
«Ἀδικουμένων προστάτις».
ἀνθρώπινη ἀδικία εἶναι σκληρή, ἰδιαίτερα γιατί οἱ ἀδικούμενοι μένουν συνήθως ἀπροστάτευτοι. Δέν ἀρκεῖ μόνο τό μαρτύριο τῆς συνειδήσεως ὅτι πάσχουν ἄδικα, ὅτι εἶναι ἀθῶοι, ἄλλα ἔρχονται καί οἱ συνέπειες τῆς ἀδικίας. Χωρίς νά τό καταλάβουν βρίσκονται στόν δρόμο χωρίς σπίτι, χωρίς θέση χωρίς μισθό, χωρίς τίποτα... Καί πάνω ἀπ' ὅλα ἡ «ρετσινιά» τοῦ κλέφτη, τοῦ καταχραστῆ, τοῦ ψεύτη, τοῦ διεφθαρμένου...
Στίς περιπτώσεις αὐτές ἡ Παναγία ἀποδεικνύεται ἡ μοναδική «προστάτις» τῶν ἀδικουμένων. Πρῶτα, διότι ἀποτρέπει τήν πλήρη ἐξουθένωση τοῦ ἀδικουμένου καί ἔπειτα διότι βοηθάει τόν ἀδικηθέντα στήν ἀντιμετώπιση τῶν συνεπειῶν τῆς ἀδικίας πού τοῦ ἔγινε.
Ὅσοι ἀδικήθηκαν καί δέν τρελάθηκαν, ὅσοι γεύτηκαν τό δηλητήριο τῆς ἀδικίας καί δέν πέθαναν, ἀλλά ἐπέζησαν, αὐτοί καί οἱ δικοί τους, ἄς ἀνάβουν μιά λαμπάδα εὐγνωμοσύνης στήν Παναγία. Διότι ἀσφαλῶς τό εὐλογημένο χέρι της ἀπέτρεψε μιά μεγαλύτερη καταστροφή. Οἱ συνεχεῖς πρεσβεῖες της τούς γλύτωσαν ἀπό τό χειρότερο.
Στίς περιπτώσεις αὐτές, ἄς γονατίζουμε καί ἄς λέμε στήν Θεοτόκο:
«Πρὸς τίνα καταφύγω ἄλλην, Ἁγνή; ποῦ προσδράμω λοιπὸν καὶ σωθήσομαι; ποῦ πορευθῶ; ποίαν δὲ ἐφεύρω καταφυγήν; ποίαν θερμὴν ἀντίληψιν; ποίαν ἐν ταῖς θλίψεσι βοηθόν; Εἰς σὲ μόνην ἐλπίζω, εἰς σὲ μόνην καυχῶμαι καὶ ἐπὶ σὲ θαρρῶν κατέφυγον». (Μεγάλη Παράκλησις)
7ον. Τρέφει τους πεινασμένους.
«Πενομένων τροφή».
ἔλλειψη τῆς τροφῆς εἶναι τό βασικό χαρακτηριστικό τοῦ φτωχοῦ. Ὁ λιμός γιά τό καθημερινό ψωμί. Τό πρόβλημα τοῦ ψωμιοῦ ἔχει ἴσως ξεπερασθεῖ σήμερα. Ἡ ἀγωνία ὅμως γιά τήν ἐπιβίωση ἀπασχολεῖ ἀκόμα δισεκατομμύρια ἀνθρώπους σέ ὅλο τόν κόσμο.
Οἱ πεινασμένοι, ὅσοι στεροῦνται τό ψωμί βρίσκονται κάτω ἀπό τήν σκέπη τῆς Παναγίας. Ἄπειρα εἶναι τά θαύματά τῆς πού ἀναφέρονται στήν διατροφή φτωχῶν καί πεινασμένων ἀνθρώπων.
Ὅλες οἱ παλαιότερες γενεές πού γνώρισαν τήν ἀγωνία γιά τόν «ἐπιούσιο» ἔχουν πολλά νά διηγηθοῦν γιά τήν θαυμαστή διατροφή τους ἀπό τόν Θεό Πατέρα. Ἡ σημερινή γενεά δέν ἀποδέχεται εὔκολα τήν μαρτυρία αὐτή τῶν παλαιοτέρων, ὅπως καί οἱ νεώτερες γενεές τῶν ἰσραηλιτῶν δέν ἀποδέχονταν τίς θαυμαστές ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ στήν ἱστορία τοῦ ἔθνους τους. Γι' αὐτό ὅ,τι εἶπε ὁ Μωυσῆς γιά τήν γενεά ἐκείνη, ἰσχύει προφητικά καί γιά τήν σημερινή: «Ἔφαγε... καὶ ἐνεπλήσθη καὶ ἀπελάκτισε (κλώτσησε) ὁ ἠγαπημένος (=ἢ ἀγαπημένη νέα γενεά)· ἐλιπάνθη, ἐπαχύνθη, ἐπλατύνθη καὶ ἐγκατέλιπε τὸν Θεόν». (Δευτ. λβ´,15)
Ἀπό τό ἄλλο μέρος, ἔχει δίκιο ὁ λαός πού λέει: «Ὁ χορτάτος δέν μπορεῖ νά καταλάβει τόν πεινασμένο»! Εὐτυχῶς ὅμως πού γιά τούς φτωχούς ὑπάρχει ὁ Θεός καί ἡ σκέπη τῆς Παναγίας. Καί ἄν ὅλοι τούς ἐγκαταλείψουν ὁ Οὐράνιος Πατέρας δέν θά τούς ἐγκαταλείψει.
8ον. Σώζει τούς πρόσφυγες.
«Ξένων τε παράκλησις».
Παναγία ἔζησε τήν ξενιτιά καί τήν προσφυγιά. Γνώρισε τί θά πεῖ νά εἶσαι ξένος, σέ μιά ξένη χώρα. Ἡ ἴδια μάλιστα σάν μητέρα γνώρισε ὅλες τίς δυσκολίες πού συναντᾶ μιά οἰκογένεια προσφύγων στό ἐξωτερικό: προβλήματα στέγης, ἐργασίας, δαπανῶν διαβιώσεως, συνεννοήσεως κλπ.
Ὅταν οἱ Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἔφευγαν κυνηγημένοι ἀπό τίς αἰώνιες ἐκείνες πατρίδες, ἔπαιρναν μαζί τους τίς Εἰκόνες τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων. Ἡ Παναγία ἔτσι γνώριζε γιά μιά ἀκόμα φορά τήν δοκιμασία τῆς προσφυγιᾶς καί τῆς ἐξορίας, μέ τόν πάσχοντα λαό τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Παναγία, λοιπόν, πού ἔζησε τήν ταλαιπωρία τῶν ξενητεμένων μπορεῖ καί γίνεται «ξένων παράκλησις». Οἱ ξένοι, οἱ μετανάστες, οἱ ἐξόριστοι, οἱ φυγάδες, οἱ πρόσφυγες μποροῦν νά βροῦν στό πρόσωπό της παράκληση καί συμπάθεια. Οἱ σύγχρονοι ἕλληνες μετανάστες ἄς μήν παραλείπουν νά καταφεύγουν στήν προστασία τῆς Παναγίας. Γι' αὐτούς δέν νοιάζονται μόνον τά προξενεῖα καί οἱ ἑλληνικές πρεσβεῖες. Γι' αὐτούς εἶναι ἀνοιχτή —μέρα καί νύχτα— ἡ Πρεσβεία τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων μας στόν Οὐρανό. Ἡ Παναγία ἄλλωστε εἶναι καί λέγεται «Γοργοεπίκοος», πού σημαίνει ὅτι ἀκούει γρήγορα τόν ἄνθρωπο, ἀπό ὁποιοδήποτε τόπο κι ἄν ἐπικαλεῖται κανείς τήν βοήθειά της· ἀπό τήν Αὐστραλία, τήν Ἀμερική, τήν Εὐρώπη, τήν Ἀφρική, τήν Ἀσία... Ἄν ἐμεῖς στήν γῆ ἔχουμε τά μέσα πού μᾶς ἐνημερώνουν ταχύτατα καί μποροῦμε νά ἐπικοινωνοῦμε μέ ὁποιονδήποτε, ὅπου καί ἄν βρισκόμαστε, ἡ Παναγία καί οἱ Ἅγιοι — πολύ περισσότερο — μέ τόν δικό τους ὑπερφυσικό καί ὑπερκόσμιο τρόπο μαθαίνουν τίς ἀνάγκες μας καί τά προβλήματά μας, ὁπουδήποτε κι ἄν βρισκόμαστε.
9ον. Σώζει τούς τυφλούς.
«Βακτηρία τυφλῶν».
ἱ τυφλοί χρησιμοποιοῦν συνήθως ἕνα ραβδί, ἕνα λευκό μπαστούνι, γιά νά μπο¬ρούν νά βρίσκουν τόν δρόμο καί νά περπατοῦν χωρίς μεγάλους κινδύνους. Τό ραβδί γι' αὐτούς εἶναι ὁ ὁδηγός τους, εἶναι τό φῶς τους!
Ὁ ὑμνογράφος, κάνοντας μιά μεταφορά, λέει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ὁδηγητικό ραβδί γι' αὐτούς πού ἔχασαν τό φῶς των ματιῶν τους. Ἡ Παναγία εἶναι τό φῶς τῶν τυφλῶν! Δέν εἶναι βέβαια λίγα τά θαύματα τῆς Παναγίας πού ἀναφέρονται στήν θεραπεία τυφλῶν. Ἀλλά τό θαῦμα εἶναι γιά τούς λίγους. Τί γίνεται μέ τούς πολλούς;
Ὁ προφήτης Ἠσαΐας, μιλώντας γιά τό πνευματικό σκοτάδι τῆς προχριστιανικής ἀνθρωπότητας, λέει χαρακτηριστικά ὅτι ὁ λαός ἦταν «καθήμενος (= ἀκίνητος) ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου». (Ματθ. δ', 16) Αὐτή τήν θανάσιμη ἀκινησία πρέπει νά νικήσει ὁ σωματικά τυφλός. Γιά νά κινηθεῖ ὅμως χρειάζεται μιά πνευματική «βακτηρία», ἕνα φῶς· χρειάζεται ὁδηγό! Ἕνας τέτοιος ὁδηγός εἶναι ἡ Παναγία ἡ Ὁδηγήτρια. Εἶναι: τό φῶς τῶν τυφλῶν! Ἐκεῖνο, τό ὁποῖο προσφέρει στόν τυφλό ἡ Θεοτόκος, εἶναι κυρίως ἡ παρουσία τῆς. Μέ τήν παρουσία της ἀρχίζει νά φωτίζει καί νά θερμαίνει τόν σκοτεινό κόσμο τοῦ τυφλοῦ. Ἀλλά ὅπου εἶναι ἡ Παναγία, ἐκεῖ εἶναι καί ὁ Χριστός καί οἱ Ἅγιοι καί ὁ κόσμος τοῦ οὐρανοῦ! Ἔτσι, σέ λίγο, ὁ τυφλός πού θά θελήσει νά ἀνοιχτεῖ στήν πίστη θά νιώσει τόν κόσμο του νά γεμίζει μέ ὁλοφώτεινες παρουσίες, καί νά γίνεται ἕνας κόσμος γεμάτος ζωή, κίνηση καί ἀγάπη. Μέσα στόν κόσμο αὐτό θά θελήσει κι αὐτός νά κινηθεῖ καί νά ζήσει. Διότι ὁ κόσμος τῆς πίστεως εἶναι πιό ἀληθινός καί πιό ὡραῖος ἀπό αὐτόν πού βλέπουν ὅσοι ἔχουν τά μάτια τους.
Στόν ὄμορφο αὐτό κόσμο τῆς πίστεως, Ὁδηγήτρια εἶναι, ἡ Παναγία. Ὅποιος ἔχει μιά τέτοια Ὁδηγό, δέν τοῦ χρειάζονται τά μάτια. Ὁ πιστός μπορεῖ νά ἔχει ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στήν Ὁδηγήτρια. Εἶναι ἡ μοναδική Ξεναγός στό ταξίδι μας πρός τήν αἰωνιότητα.
Ἡ ἁγία Γραφή λέει: «Κύριος σοφοὶ» (= δίνει σοφία) στούς τυφλούς». (Ψαλμ. 145, 8) Ἡ πιό μεγάλη σοφία γιά τούς τυφλούς εἶναι νά ἀνακαλύψουν στό πρόσωπο τῆς Παναγίας τόν Ὁδηγό πού θά τούς ὁδηγήσει στόν φωτεινό κόσμο τῆς πίστεως καί στήν δόξα τοῦ οὐρανοῦ.
10ον. Σώζει τά ὀρφανά.
«Ὀρφανῶν βοηθός».
ά ὀρφανά ἔχουν κυρίως τήν ἀνάγκη τῆς μάνας. Γι' αὐτό καί ὀρφανά εἶναι κυρίως τά ὀρφανά ἀπό μητέρα! Ὅλα τά παιδιά νιώθουν τήν ἀνάγκη τῆς στοργικής ἀγάπης καί ἀφοσιώσεως τῆς Μάνας. Πολύ περισσότερο τά ὀρφανά! Αὐτά, στά πρόσωπα τῶν κυριῶν καί δεσποινίδων τῶν ἱδρυμάτων βλέπουν συνήθως τό πρόσωπο τῆς χαμένης μάνας· τόν χαμένο Παράδεισο τῆς στοργῆς καί τῆς ἀγάπης.
Ἡ Παναγία εἶναι «ὀρφανῶν βοηθός», διότι ὑπῆρξε μητέρα Ἐκείνου πού εἶναι «πατέρας τῶν ὀρφανῶν». (Ψαλμ. 67, 5) Γι' αὐτό καί τά ὀρφανά πρέπει νά μάθουν νά καταφεύγουν στήν στοργική προστασία καί βοήθεια τῆς Παναγίας Μητέρας. Ἡ Θεοτόκος πρέπει νά εἶναι γι' αὐτά τό πρότυπο τῆς Μητέρας: ἡ μάνα τους! Ὀρφανά πού ἔζησαν κάτω ἀπό τήν στοργική παρουσία τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ ἔγιναν χριστιανοί.
Ἡ χριστιανική ἀγωγή στά ὀρφανοτροφεῖα — σ' ὅλα τά παιδικά ἱδρύματα πού ἀντικαθιστοῦν τήν οἰκογένεια— θά πρέπει νά βασίζεται περισσότερο στό στοργικό πρόσωπο τῆς Παναγίας Μητέρας. Μέσα σέ μιά τέτοια προοπτική, τά παιδικά ἱδρύματα τῆς Ἐκκλησίας μας θά ἦταν προτιμότερο νά ἀφιερώνονται στό ὄνομα καί στήν Σκέπη τῆς Θεομήτορος καί ὄχι σέ Μοναχούς, Ἀσκητές κλπ. Ἄς μήν λησμονοῦμε ὅτι καί οἱ Μοναχοί ἀκόμα ἔχουν ἀνάγκη στοργῆς: Τό «ἅγιον Ὄρος» τούς τό ἔχουν ἀφιερώσει στήν Θεομήτορα! Ἄν τό Ὄρος τῶν Μοναχῶν, τῶν Ἀσκητῶν καί Ἐρημιτῶν θεωρεῖται «περιβόλι τῆς Παναγίας» πολύ περισσότερο ἕνα ἵδρυμα γιά ὀρφανά βρέφη, νήπια καί παιδιά πρέπει νά εἶναι «περιβόλι τῆς Μητέρας τοῦ Χριστοῦ»!
Πάντων θλιβομένων ἡ χαρά, καὶ ἀδικουμένων προστάτις καὶ πενομένων τροφὴ ξένων τε παρὰκλησις καὶ βακτηρία τυφλῶν ἀσθενούντων ἐπίσκεψις καταπονουμένων σκέπη καὶ ἀντίληψις καὶ ὀρφανῶν βοηθός. Μῆτερ τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου σὺ ὑπάρχεις Ἄχραντε, σπεῦσον, δυσωποῦμεν ῥύσασθαι τοὺς δούλους σου. (Μικρή Παράκλησις)
11ον Σώζει τούς μισουμένους.
«Οἱ μισοῦντες με μάτην».
πάρχει μίσος, πολύ μίσος στόν κόσμο. Οἱ ἄνθρωποι ἀπεχθάνονται, ἀποστρέφονται καί μισοῦν ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Γιά διαφόρους λόγους καί γιά τό τίποτε. Μισοῦν «μάτην», μάταια καί ἄσκοπα. Ἀρχίζουν ἀπό τήν ἁπλή διαφορά καί διαφωνία, ἀπό τήν ἀντιπάθεια καί δυσαρέσκεια καί καταλήγουν στό τυφλό μίσος! Ὑλικά συμφέροντα, ἰδεολογικές καί θρησκευτικές, ἐθνικές καί φυλετικές διαφορές γίνονται ἀφορμή γιά νά μισοῦνται θανάσιμα οἱ ἄνθρωποι.
Τό μίσος, ἐξάλλου, δέν εἶναι ἕνα συναίσθημα πού καταπνίγεται εὔκολα. Τό μίσος συνήθως προετοιμάζεται,, ὁπλίζεται γιά μιά ἀποφασιστική ἀναμέτρηση μέ τόν ἀντίπαλο: γιά πόλεμο! «Οἱ μισοῦντες με μάτην βέλεμνα (=βέλη) καὶ ξίφη καὶ λάκκον ηὐτρέπισαν καὶ ἐπιζητοῦσι τὸ πανάθλιον σῶμα σπαράξαι μου καὶ καταβιβάσαι πρὸς γῆν ἐπιζητοῦσι». Καί συνήθως ἔρχεται ἡ κακή ὥρα καί τό μίσος ἀνάβει καί ξεσπᾶ σάν ἡφαίστειο... τότε, μιά οἰκογένεια, μιά ὁμάδα, ἕνα χωριό, ἕνας λαός, ὁ κόσμος ὁλόκληρος γίνεται κόλαση! Τόν Β' Παγκόσμο Πόλεμο, πού αἱματοκύλισε τήν ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη, προκάλεσε καί διεξήγαγε τό μίσος 2 - 3 ἀνθρώπων!
Στίς περιπτώσεις αὐτές, ὁ καθένας μᾶς ἄς λέει: Παναγία μου! «Ἐκ τούτων προφθάσασα, σῶσον με»! Τό ὅτι σωθήκαμε ἀπό τήν κόλαση τοῦ τελευταίου πολέμου, τό ὀφείλουμε στήν προστασία τῆς Θεοτόκου.Τί μίσος, Θεέ μου, ἀλλά καί τί ἔξαρση! Πόσοι κατατρεγμοί, πόσες δοκιμασίες, πόσοι θάνατοι, ἀλλά καί πόσα περιστατικά θαυμαστῆς διάσωσης! Πόσες πυρκαγιές ἄναψε τό μίσος, ἄλλα καί πόσες ἀνθρώπινες ὑπάρξεις πυρπόλησε ἡ φωτιά τῆς ἀγάπης! Ποτέ ἄλλοτε τόσες κραυγές μίσους, ἄλλα καί ποτέ ἄλλοτε τόσες προσευχές καί ἐκδηλώσεις ἀνθρώ-πινης ἀλληλεγγύης... Οἱ στρατιῶτες μας στό μέτωπο τῆς Ἀλβανίας πολεμοῦσαν «ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος». Ὁ ἄμαχος πληθυσμός στά μετόπισθεν ἀγωνιζόταν στά ἔργα τῆς ἀλληλεγγύης. Καί οἱ μητέρες προσεύχονταν: «Παιδιά, τῆς Ἑλλάδος παιδιά! Στήν γλυκειά Παναγιά, προσευχόμαστε ὅλες, νά 'ρθετε ξανά»!
Ἡ Παναγία ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι πάντα μέ τό μέρος ἐκείνων πού μισοῦνται ἄδικα.