«Βάπτισα τό μωρό μου. Πότε νά τό κάνω μπάνιο καί πού νά ρίξω τά νερά;»
ἶναι μία ἀπό τίς ἀπορίες πού ἀπευθύνουν στόν Ἱερέα, πολλές μητέρες μετά τό τέλος τῆς βάπτισης τοῦ μικροῦ τους: Πότε πρέπει νά κάνουν μπάνιο τό παιδί μετά τήν βάπτιση, ἀλλά καί τό πού πρέπει νά ρίξουν τό πρῶτο νερό.
Ἀπόλουση εἶναι ἡ τελετή κατά τήν ὁποία ὁ νεοφώτιστος ἀποβάλλει τά ἐμφώτεια ἐνδύματα καί ἀπολούεται (ξεπλένεται) ἀπό τόν Ἱερέα στά διάφορα σημεῖα τοῦ σώματος πού χρίσθηκε καί μυρώθηκε. Ἡ ἀπόλουση, παλαιότερα γινόταν ὀκτώ ἡμέρες μετά τήν Βάπτιση. Μέ τήν ἐπικράτηση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἔχει γίνει ἐντελῶς τυπική, ἐνῶ ἀρχικά εἶχε συγκεκριμένο περιεχόμενο: Ἡ ἀπόλουση ἦταν τό λούσιμο τοῦ νεοφώτιστου πού γιά ὀκτώ ἡμέρες φοροῦσε τόν λευκό χιτώνα τῆς Βάπτισης.
Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρχε ἡ παράδοση καί συνήθεια μαρτυρούμενη ἀπό τόν Τερτυλλιανό, πού δέν ἐπέτρεπε τό λουτρό στούς φωτισθέντας καθ' ὅλη τήν διακαινήσιμη ἑβδομάδα. (De corona, Corpus Christianorum, Series Latine, εκδ. Ε. DEKKERS, Turnholti 1953, έ. Ill, 3,2,1043.)
Τό ἴδιο ἐπισημαίνει καί ο ἅγιος Συμεών. «Διά τό χρίσμα τό ἅγιον», γιά τήν ἱερότητα δηλαδή τῆς πρός μετάδοση τῆς θείας χάριτος, «μὴ ἀπονίπτεσθαι ὅλως». (ΣΥΜΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, PG 155,236A.)
Αὐτή, λοιπόν, ἡ ἀπαγόρευση πιθανόν ὁδήγησε στήν καθιέρωση ἐπίσημης τελετῆς ἀπόλουσης [Ι. (HANI) YAZIGI, Ἡ τέλεσις τοῦ ἁγίου βαπτίσματος, 'Ιστορική, θεολογική καί τελετουργική θεώρησις, Θεσσαλονίκη 1983, σ. 89], κατά τήν ὁποία ὁ Ἱερέας «ἐν σπόγγῳ καὶ ὕδατι», μέ εἰδικό δηλαδή σφουγγάρι καί νερό ξέπλενε τά χρισθέντα μέρη τοῦ φωτισθέντος. Στήν συνέχεια, εἴτε ὁ ἴδιος ὁ νεοφώτιστος, εἴτε ἀπό τόν ἀνάδοχό του, λουζόταν κανονικά καί ἔπλενε τά ἐμφώτεια, χύνοντας μάλιστα τά νερά σέ εἰδικό τόπο λόγω τῆς ἱερότητας τοῦ ὕδατος τοῦ βαπτίσματος καί τοῦ μύρου τοῦ χρίσματος.
Σήμερα ἡ ἀπόλουση γίνεται κατ' ἀνάγκη τήν ὥρα τῆς βάπτισης καί συγκεκριμένα μετά τό Εὐαγγέλιο, ἐνῶ κανονικά τότε πού τό βάπτισμα συνδεόταν μέ τό Πάσχα γινόταν τήν ὄγδοη ἡμέρα. Καί αὐτό γιά νά συνειδητοποιήσουν οἱ νεοφώτιστοι καλύτερα κατά τήν περίοδο αὐτή τήν ἀλλαγή στήν ζωή τους καί τήν ἁγιότητα τῶν μυστηρίων μέ τά ὁποῖα ἁγιάσθηκαν. (Π.Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Μικρόν Εὐχολόγιον, τ. Α', σ. 309.) Ἀκόμη γιατί ἡ ἡμέρα αὐτή εἶναι τό σύμβολο τοῦ νέου χρόνου, ἡ αἰώνια ἐμπει-ρία τῆς Ἐκκλησίας. Καί τήν ἐμπειρία αὐτή τοῦ νέου χρόνου καί τῆς αἰωνιότητας τήν προσφέρει ἡ Ἐκκλησία κατά τήν διακαινήσιμη ἑβδομάδα μέ τήν μυσταγωγική κατήχηση καί τήν καθημερινή τέλεση τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, τοῦ κατ' ἐξοχήν μυστηρίου τῆς νέας ζωῆς καί τῆς αἰωνιότητας.
Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, τό μωρό θά πρέπει νά μείνει μέ τό μύρο καί τό λάδι τῆς βάπτισης ἑπτά καί ὄχι τρεῖς ἡμέρες. Τήν ὄγδοη ἡμέρα ἡ μητέρα θά πρέπει νά κάνει μπάνιο τό μωρό. Ἄν ἡ νονά μένει κοντά καί εἶναι εὔκολο, καλό θά εἶναι νά λούσει καί νά πλύνει ἡ ἴδια τό μωρό.
Μέχρι νά περάσουν οἱ ἑπτά αὐτές ἡμέρες, ἡ μητέρα μπορεῖ νά σκουπίζει μέ μιά νωπή πετσέτα τοπικά κάθε φορά πού θέλει νά ἀλλάξει τήν πάνα στό παιδί της.
Ὅσον ἀφορᾶ τό πρῶτο μπάνιο τοῦ μωροῦ τώρα, ἡ θρησκεία μας, ἀπαγορεύει νά ἀφήσουμε τό νερό, μέ τό λάδι καί τό μύρο πού ἔχει τό μωρό μας, νά φύγει στό σιφόνι τῆς μπανιέρας ἤ νά καταλήξει στήν ἀποχέτευση. Καλό θά εἶναι ἡ μητέρα νά πλύνει τό μωρό σιγά - σιγά στό μπανιεράκι του καί νά μαζέψει τό νερό σέ λεκάνες.Στήν συνέχεια, θά πρέπει νά πᾶνε τό νερό αὐτό στήν Ἐκκλησία ἤ νά τό ρίξουν στήν θάλασσα ἤ σέ κάποιο ποτάμι.
Συμπερασματικά καί συνοπτικά, λοιπόν, νά ἀπαντήσουμε:
1) Τό μωρό πλένεται τήν ὄγδοη ἡμέρα καί ὄχι τήν τρίτη ἡμέρα ἀπό τήν βάπτισή του, καί τά ἀπολούσματα ρίχνονται στό χωνευτήρι τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ ἤ στό ποτάμι ἤ στήν θάλασσα.
Αὐτό ἀναφέρεται μέ κόκκινα γράμματα στήν τελευταία σελίδα τῆς φυλλάδας ἀπό τήν ὁποία διαβάζει ὁ Ἱερέας τήν Ἀκολουθία τῆς Βάπτισης· «Πρόσεχε, ὦ Ἱερεῦ, καὶ παράγγειλον εἰς τὴν μαῖαν σὺν τῇ μητρὶ τοῦ νεοφωτίστου, ἵνα μὴ κολυμβήσωσιν αὐτὸν ἢ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ νίψωσιν ἕως ἡμερῶν ζ´, τῇ δὲ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ πλυνάτωσαν καὶ λουσάτωσαν αὐτόν, καὶ τὰ ἀπολούσματα τούτου ῥιψάτωσαν ἐν τόπῳ ὅπου οὐδεὶς βαδίζει ἐκεῖσε ἢ εἰς ποταμὸν ἢ εἰς τὸ χωνευτήριον τοῦ Ναοῦ.
2) Ὅσο γιά τήν θεία Κοινωνία δέν πρέπει σέ καμία περίπτωση νά νομίζουμε ὅτι μόνο τρεῖς φορές πρέπει νά κοινωνήσει τό μωρό. Ὑποχρέωση στό παιδάκι τους ἔχουν οἱ γονεῖς νά τό κοινωνοῦν ἄν ὄχι κάθε Κυριακή, τουλάχιστον ὅσο πιό συχνά γίνεται.
3) Τά Ἄμφια τοῦ Ἱερέα, ὅταν τελεῖ τήν Βάπτιση πρέπει νά εἶναι Λευκά.
