Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος στο έργο «Έκθεσις Βασιλείου τάξεως» περιγράφει τον τρόπο που γινόταν, τόσο η προσκύνηση, όσο και η περιφορά. Το Τίμιο Ξύλο, λοιπόν, προσφερόταν για προσκύνηση από τους πιστούς από τις 23 Ιουλίου και για επτά ημέρες. Στη συνέχεια, για δύο εβδομάδες γινόταν η Πρόοδος του Τιμίου Ξύλου προς αγιασμό, η οποία κάλυπτε όλη σχεδόν την Πόλη και τα περίχωρά της. Στις 14 Αυγούστου περιέφερναν το Τίμιο Ξύλο στα ανάκτορα και το εναπόθεταν στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, που βρισκόταν εντός του παλατιού.
Η εορτή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού καθιερώθηκε να τελείται στις εκκλησίες, λόγω της σωτηρίας των Βυζαντινών από την επιδρομή των Σαρακηνών, με τη δύναμη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, επί αυτοκρατορίας του Μανουήλ Κομνηνού.
Μετά δε την συμπλήρωσιν της Δοξολογίας γίνεται Είσοδος μετά του τιμίου Σταυρού, και εφεξής τούτου προσκύνησις, κατά τον τύπον της τρίτης Κυριακής των Νηστειών.
Τέλος, να πούμε ότι από σήμερα, μέχρι και τις 14 Αυγούστου, η Εκκλησία καλεί τους πιστούς σε νηστεία, ως πνευματική άσκηση και προετοιμασία για την μεγάλη εορτή της κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Οι υπόλοιπες εορτές που είναι αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό είναι οι ακόλουθες:
α) Εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)
β) Εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως (Κυριακή Γ’ Νηστειών).
γ) Μνήμη του εν ουρανώ φανέντος σημείου του Τιμίου Σταυρού (7 Μαΐου) την εποχή του Κωνστάντιου (337-361), γιου του Μ. Κωνσταντίνου.
δ) Τέλος, αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό (όλο το έτος) είναι δύο ημέρες της εβδομάδας, η Τετάρτη και η Παρασκευή.
