πό τούς πονηρούς λογισμούς πού πολεμοῦν τόν ἄνθρωπο, τρεῖς εἶναι οἱ πιό σκληροί: τῆς ἀπιστίας, τῆς βλασφημίας καί τῆς πορνείας. Γιά νά κοπάσει αὐτός ὁ πόλεμος, πρέπει πρῶτα νά γνωρίζεις πότε ἁμαρτάνεις καί πότε ὄχι: Δέν ἁμαρτάνεις ὅταν ὁ νοῦς, ἡ βούληση, δέν συγκατίθεται στούς λογισμούς, πολύ περισσότερο ὅταν τούς ἀποστρέφεσαι ἤ τούς περιφρονεῖς. Ἁμαρτάνεις, κάποτε καί θανάσιμα, ὅταν ὁ νοῦς αὐτοπροαίρετα συγκρατεῖ τούς λογισμούς καί ἡ καρδιά ἠδύνεται καί εὐχαριστεῖται μ' αὐτούς. Ὅποιος πολεμεῖται ἀπό πονηρούς λογισμούς καί δέν τούς ἀποδέχεται, ταράσσεται ὅμως νομίζοντας ὅτι ἁμάρτησε, αὐτός εἶναι μικρόψυχος, ἐμπαίζεται ἀπό τόν διάβολο καί δέν γνωρίζει νά διακρίνει μεταξύ προσβολῆς καί συγκαταθέσεως. Μήν παραξενεύεσαι πού οἱ ἴδιοι λογισμοί φέρνουν μαζί τους καί θάνατο καί ζωή, αἰώνιο θάνατο ἤ αἰώνια ζωή. Σ' ἐκεῖνον πού τούς ἀποδέχεται προκαλοῦν θάνατο. Σ' ἐκεῖνον πού τούς ἀποστρέφεται καί τούς πολεμᾶ χαρίζουν ζωή, καί αὐξάνουν τόν μισθό τους στόν οὐρανό.
Συμβαίνει κάποτε νά ἔρχονται λογισμοί ἀπιστίας ἤ βλασφημίας κατά τοῦ Θεοῦ, τῆς Ύπεραγίας Θεοτόκου ἤ τῶν Ἁγίων. Καμιά φορά, ἀντικρίζοντας τά ἄχραντα καί θεῖα Μυστήρια ἤ τίς ἅγιες εἰκόνες, πέφτουν ἐπάνω σου σάν μαῦρο σύννεφο βλάσφημες σκέψεις. Περιφρόνησε αὐτούς τούς λογισμούς. Ἀδιαφόρησε. Μήν ἀνησυχεῖς καί μήν θλίβεσαι, γιατί ἔτσι χαροποιεῖς τόν διάβολο. Τοῦ ἀρκεῖ νά σέ βλέπει θλιμμένο καί συγχυσμένο, ἄν δέν κατορθώσει κάτι χειρότερο. Θά ἐπαυξήσει τότε τούς λογισμούς σου, γιά νά ἐξουθενώσει τελείως τήν συνείδησή σου. Ὅταν ὅμως σέ δεῖ νά περιφρονεῖς τούς βλάσφημους λογισμούς, θά ἀπομακρυνθεῖ ντροπιασμένος.
Πρόσεξε, καί θά διαπίστωσεις ὅτι καί τά τρία εἴδη τῶν λογισμῶν γεννιοῦνται συχνά ἀπό τήν κατάκριση.Μήν κατακρίνεις τόν ἀδελφό σου καί θά καταφέρεις γενναῖο πλῆγμα στούς πονηρούς λογισμούς. Ἐπειδή ὅμως ὁ πόλεμος τῶν λογισμῶν ταλαιπωρεῖ συνήθως τούς ὑπερήφανους καί φθονερούς, ὁ πιό σίγουρος τρόπος γιά ν' ἀπαλλαγεῖς άπ' αὐτόν εἶναι νά καλλιεργήσεις μέσα σου τήν ταπείνωση καί τήν ἀκακία. Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν καί ὑποδεικνύουν τά μέσα καί τούς τρόπους πού θά χρησιμοποιήσεις γιά νά νικήσεις τούς λογισμούς καί νά καταισχύνεις τούς δαίμονες πού τούς σπέρνουν μέσα σου.
Νά τούς φανερώνεις στόν πνευματικό σου μέ τήν ἐξομολόγηση. Νά προσεύχεσαι στόν Κύριο μέ θέρμη, ἀναθέτοντας σ' Ἐκεῖνον τήν ἀσθένειά σου καί ὀμολογώντας τήν ἀδυναμία σου. Νά καλλιεργεῖς μέσα σου τήν συντριβή τοῦ νοῦ, τήν αὐτομεμψία καί, γενικά, ταπεινό φρόνημα. Ν' ἀγαπίσεις τούς σωματικούς κόπους καί μόχθους, πού ταπεινώνουν τό σῶμα καί πνίγουν μέσα στόν ἱδρώτα σου τίς πανουργίες τῶν δαιμόνων. Νά ζεῖς συνέχεια μέ τήν μνήμη τοῦ θανάτου καί τῆς φοβερῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ. Ν' ἀντιπαραθέτεις στούς ρυπαρούς λογισμούς ἄλλους λογισμούς, ὑγιεῖς καί θεαρέστους. Τέλος, ἄν εἶσαι δυνατός, περιφρόνησε καί περιγέλασε τούς λογισμούς, κι ὕστερα προσπέρασέ τους ἀδιάφορα. Ὁ τελευταῖος αὐτός τρόπος ἐξευτελίζει τελείως τούς δαίμονες.
Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ.