ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ία ἀπό τίς κυριότερες καί μεγαλύτερες Θεομητορικές ἑορτές τοῦ ἔτους εἶναι καί τά «Εἰσόδια» τῆς Θεοτόκου. Ἡ Ἐκκλησία μας τήν τιμᾶ στίς 21 Νοεμβρίου, μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα. Ἡ σημασία τῆς ἑορτῆς αὐτῆς εἶναι μεγάλη καί ἱερή. Ἀποτελεῖ τήν βάση καί τήν ἀρχή γιά ὅλη τήν μετέπειτα ζωή τῆς Θεοτόκου.
Ἡ σημερινή ἑορτή τῶν Εἰσοδίων  τῆς Θεοτόκου, ξεχωρίζει  μεταξύ τῶν Θεομητορικῶν ἑορτῶν γιά τόν πλούσιο συμβολισμό της, ὅπως τόν βλέπουμε ἄλλωστε  στά τροπάρια τῆς ἑορτῆς καί στήν εἰκονογραφία. Ἡ Ἱερά Παράδοση συμπλήρωσε τά κενά τῶν Εὐαγγελίων γύρω ἀπό τήν ζωή τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ καί μᾶς γνώρισε διδακτικούς σταθμούς τῆς ζωῆς της, πού ἐμπνέουν καί τρέφουν τήν εὐσέβεια τῶν πιστῶν πρός τό πρόσωπόν της.

Ὅπως ἡ ἑορτή τοῦ Γενεθλίου τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καί ἡ ἑορτή τῆς Εἰσόδου της στόν Ναό δημιουργήθηκε ἀπό τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία χρησιμοποίησε τά ἀπόκρυφα Εὐαγγέλια γιά νά δώσει ἔμφαση «εἰς τήν ἐκπλήρωσιν τῆς οἰκονομίας τοῦ Κτίστου» πού στήν περίπτωσή μας ἀφορᾶ τό πρόσωπο τῆς Παναγίας παρθένου, ἡ ὁποία ἀφιέρωσε τόν ἑαυτόν της στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ. Τό μυστήριο τῆς Θεομητορικῆς αὐτῆς ἑορτῆς, τό ὁποῖο μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τήν Κοίμηση, μᾶς ὁδηγεῖ στό ἴδιο τό θησαυροφυλάκιο τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως. Ἡ Ἐκκλησία διακόπτει τήν σιωπή τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί μᾶς δείχνει τούς ἀκατάληπτους δρόμους τῆς θείας Πρόνοιας, οἱ ὁποῖοι προπαρασκευάζουν τό δοχεῖο τοῦ Λόγου, «τήν πρό αἰώνων προορισθεῖσαν μητέρα», «τήν ἐκ τῶν Προφητῶν προκηρυχθεῖσαν» πού εἰσάγεται τώρα εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὡς « τό ἱερόν θησαύρισμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ».
Περιγραφή τῆς εἰσόδου τῆς Θεομήτορος  στόν Ναό βρίσκουμε  στό Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου. Ὁ Ἰωακείμ καί ἡ Ἄννα, ἐπί πολλά χρόνια ἦταν ἄτεκνοι. Ἡ ἁγία Ἄννα, ἐπειδή πέρασε ὅλη σχεδόν τήν ζωή της χωρίς νά γεννήσει παιδί, παρεκάλει τόν Δεσπότη τῆς φύσεως μαζί μέ τόν ἄντρα της Ἰωακείμ νά τούς χαρίσει παιδί καί, ἄν πετύχουν τό ποθούμενο, νά τό ἀφιερώσουν εὐθύς στόν Θεό. Ἔτσι, εὐδόκησεν ὁ Θεός καί γέννησε παραδόξως αὐτήν πού προξένησε τήν σωτηρία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, τήν καταλλαγή καί συμφιλίωση τοῦ Θεοῦ μέ τούς ἀνθρώπους, τήν αἰτία τῆς ἀναπλάσεως τοῦ πεσόντος Ἀδάμ καθώς καί τῆς ἐγέρσεως καί θεώσεώς του, δηλαδή τήν ὑπεραγία καί δέσποινα Θεοτόκο Μαρία.
Ὅταν ἡ νεογεννηθείσα ἔγινε τριῶν χρόνων, τήν πῆραν οἱ γονεῖς της καί τήν πρόσφεραν σάν σήμερα στόν Ναό, καθώς τό εἶχαν ὑποσχεθεῖ, καί ἀφιέρωσαν τήν κόρη τους στόν Θεό, πού τούς τήν χάρισε. Τήν παραδίδουν στούς Ἱερεῖς καί μάλιστα στόν τότε Ἀρχιερέα Ζαχαρία, ὁ ὁποῖος τήν πῆρε καί τήν ἔβαλε στόν ἱερώτερο χῶρο τοῦ Ναοῦ, ὅπου εἰσερχόταν μόνο ὁ Ἀρχιερέας μιά φορά κάθε χρόνο. Αὐτό τό ἔκανε κατά τήν θέληση τοῦ Θεοῦ, πού ἔμελλε μετά λίγο καιρό νά γεννηθεῖ σάν ἄνθρωπός ἀπ' αὐτήν γιά τήν διόρθωση καί τήν σωτηρία τοῦ κόσμου.  Ἐκεῖ, λοιπόν, ἡ Παρθένος διέμεινε δώδεκα χρόνια, ὅπου τρεφόταν ἀπό τόν Ἀρχάγγέλο Γαβριήλ μέ οὐράνια τροφή.
Ἡ Παναγία δέν εἰσέρχεται στόν Ναό μόνο γιά νά προσφέρει μέ τούς γονεῖς της τό δῶρο της καί νά ὑψώσει τήν εὐχαριστήρια προσευχή της. Εἰσέρχεται γιά νά γίνει ἡ ἴδια «καί ἀνάθημα, καί εὐῶδες θυμίαμα». Κατοικεῖ στά ἄδυτα τοῦ Ναοῦ γιά νά γίνει «τοῦ Ἰησοῦ οἰκητήριον, τερπνόν καί ὡραῖον» (β' Ἀπόστιχον τοῦ Ἑσπερινοῦ τοῦ πλ. α´ ἤχου).
Ἡ Παναγία δηλαδή, γίνεται μέ τήν εἴσοδό της καί τήν παραμονή της στόν Ναόν «ὁ ναός ὁ ἔμψυχος τοῦ μεγάλου Βασιλέως», «ὁ θεοχώρητος ναός», «ὁ οὐρανός ὁ νοητός», «ὁ καθαρώτατος ναός τοῦ Σωτῆρος», σύμφωνα μέ τά τροπάρια τῆς ἑορτῆς. Ἔτσι ὁ Ναός τοῦ Νόμου, γίνεται τύπος καί σύμβολο τῆς Παρθένου. Αὐτή μέ τήν προετοιμασία της στόν Ναό τοῦ Θεοῦ, θά γίνει ἀργότερα ὁ Ναός τοῦ Σώματος τοῦ Υἱοῦ της. Τρέφεται μέ οὐράνιο ἄρτο, διότι θά γεννήσει τόν Ἄρτον τῆς ζωῆς.
Ἔτσι ἡ ἱερή Ἀκολουθία τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου καί ἡ σχετική εἰκόνα ὑπηρετοῦν ἕνα βαθύτερο σκοπό: Χειραγωγοῦν τόν πιστό στό μυστήριο τῆς Σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἡ εἴσοδος τῆς Θεοτόκου στόν Ναόν εἶναι τό προοίμιο τῆς εὔνοιας τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους, ἡ προκήρυξη τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, ἡ προαγγελία τοῦ Χριστοῦ καί ἡ πραγματοποίηση τοῦ σχεδίου τῆς θείας Οἰκονομίας γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Αὐτά διακηρύττει τό Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς:

«Σήμερον τῆς εὐδοκίας Θεοῦ τό προοίμιον καί τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας ἡ προκήρυξις. Ἐν Ναῷ τοῦ Θεοῦ τρανῶς ἡ Παρθένος δείκνυται καί τόν Χριστόν τοῖς πᾶσι προκαταγγέλλεται. Αὐτή καί ἡμεῖς μεγαλοφώνως βοήσωμεν· Χαῖρε τῆς οἰκονομίας τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσις».

Ὁ ὀρθόδοξος ἁγιογράφος ἔχοντας ὡς βάση τίς πληροφορίες αὐτές, πού ἀναφέρουν οἱ ἀπόκρυφες διηγήσεις καί ἡ δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, περί τῆς Θεοτόκου, συνθέτει τήν εἰκόνα τῶν Εἰσοδίων.
Τό κύριο πρόσωπο τῆς εἰκόνας εἶναι ἡ τριετής Παναγία. Εἰκονίζεται τήν στιγμή πού τήν ὑποδέχεται στόν Ναό ὁ ἱερέας Ζαχαρίας, ὁ μετέπειτα πατέρας τοῦ τιμίου Προδρόμου. Τήν συνοδεύουν οἱ γονεῖς της καί οἱ παρθένες, πού βαστοῦν λαμπάδες.
Ἡ Παναγία δέν ἐμφανίζει τίποτε τό παιδικό, ἐκτός ἀπό τό μικρό μέγεθος τοῦ σώματός τνς. Αὐτό γίνεται σκόπιμα. Ὁ ὀρθόδοξος ἁγιογράφος θέλει νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τό γράμμα τῆς διηγήσεως «τριετής ἡ παῖς» γιά νά συλλάβουμε τό πνεῦμά της, τήν ἐκκλησιολογική της διάσταση. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ Θεοτόκος, ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Παναγία εἰκονίζεται ὡς ὥριμη γυναίκα μέ τό γνωστό μαφόριό της, ὅπως τήν βλέπουμε στίς εἰκόνες της.
Τό ἴδιο κάνει ὁ ὑμνωδός τῆς Ἐκκλησίας καί γιά τίς λαμπάδες τῶν παρθένων. Οἱ ἀναμμένες λαμπάδες εἶχαν σκοπό νά ὑποδείξουν τήν νοητή λαμπάδα, τήν Παναγία, καί νά προδηλώσουν τήν μελλοντική αἴγλη, πού θά ἀνέλαμπε ἀπό αὐτήν καί θά φώτιζε τούς «εἰς τό σκότος τῆς ἁμαρτίας καθημένους ἀνθρώπους», δηλαδή τόν Ἰησοῦ Χριστό.
Τήν Παναγία ὑποδέχεται στό Ἱερό ὁ ἱερέας Ζαχαρίας φορώντας τήν ἐπίσημη ἱερατική στολήν του. Σκύβει ἔχοντας ἀνοιχτά τά χέρια γιά νά ὑποδεχθεῖ «εὐφραινόμενος ταύτην ὡς Θεοῦ κατοικητήριον». Ἡ μικρή Παναγία λυγερόσωμη καί εὐθυτενής ἁπλώνει καί αὐτή τά χέρια τῆς πρός τόν ἱερέα.
Στό ἐπάνω ἀριστερό μέρος πολλῶν εἰκόνων παριστάνεται ἡ Παναγία νά κάθεται ἐπάνω σέ μαρμάρινο θρόνο, ὅπου δέχεται τήν τροφή, πού τῆς προσφέρει ὁ ἄγγελος Γαβριήλ. Ἡ Παναγία θά παραμείνει στά Ἅγια τῶν Ἁγίων ὡς νέα Κιβωτός τῆς Διαθήκης, ὡς ἡ «ἔμψυχος κιβωτός» καί κατά τήν 12ετῆ παραμονή τῆς στό Ἱερό θά τρέφεται θαυματουργικά μέ οὐράνια τροφή.
Φαίνεται ἀσφαλῶς παράδοξο. Ἀλλά ἐκεῖνος, ὁ παντοδύναμος Θεός, πού μέ ἕνα κοράκι ἔτρεφε τόν προφήτη του, δέν  θά μποροῦσε μ' ἕναν ἄγγελό του νά θρέψει καί τήν Μητέρα του; Ὁ Ναός εἶναι τόπος πνευματικῆς τροφοδοσίας. Τά εἰσόδιά μας στόν Ναό, κατά τήν θεία Λειτουργία, σ' αὐτό ἀποβλέπουν, σέ ποιό δηλαδή; στό νά τραφοῦμε ἀπό τήν οὐράνια τροφή, ἀπό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τή θεία Κοινωνία.
Ἡ Παναγία δέν ἔμεινε γιά πάντα στόν Ναό. Ἦρθε ἡ ὥρα, πού γύρισε στό σπίτι της, στήν Ναζαρέτ. Ἀπό τόν Ναό στό σπίτι. Αὐτή πρέπει νά εἶναι καί ἡ δική μας πορεία στήν ζωή. Ἀπό τόν Ναό νά ξεκινάει ἡ ζωή μας, μέ τήν εὐχή καί τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας.
Τό σπίτι μας, ὅλος ὁ κόσμος, ὅλος ὁ χῶρος, πρέπει νά εἶναι μία προέκταση τοῦ Ναοῦ. Παίρνουμε τήν χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν Ναό καί τήν μεταφέρουμε στό σπίτι. Ὅπως τήν νύχτα τῆς Ἀναστάσεως παίρνουμε τό ἅγιο Φῶς ἀπό τόν Ναό καί τό μεταφέρουμε στό σπίτι, ἔτσι κάθε Κυριακή νά παίρνουμε τήν χάρη καί τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ὀρθόδοξη λατρεία καί νά τήν μεταφέρουμε στό σπίτι, στήν καθημερινή μας ζωή.
Κάθε σπίτι νά γίνει Ναός. Νά μεταφέρουμε στό σπίτι τήν ἀτμόσφαιρα τοῦ Ναοῦ. Ἄν ζοῦμε ἔτσι, τότε θά ἐλπίζουμε καί στά δικά μᾶς εἰσόδια στήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν.